۲۸۹ هزار ایرانی مقیم آمریکا هستند
بالاخره با تلاش ائتلافی از انجمنهای غیرانتفاعی ایرانیان آمریکا، اداره سرشماری فدرال، آمار ایرانیان مقیم این کشور را منتشر کرد. براساس آمار منتشر شده، تعداد افرادی که در سرشماری سال ۲۰۱۰ خود را دارای قومیت ایرانی معرفی کردند بالغ بر ۲۸۹هزار و ۴۶۵نفر است که بیشترین تعداد آنها در غرب آمریکا با ۱۷۹هزار و ۲۱۰ نفر جمعیت گزارش شده است. در این سال جمعیت کل ایالاتمتحده ۳۰۸میلیون و ۷۴۵هزار و ۵۳۸ نفر گزارش شد که ۷/۹درصد نسبت به سرشماری سال ۲۰۰۰ افزایش نشان میداد.
ذکر این رقم در تناقض با تصورات عمومی و اطلاعات جسته و گریخته از تعداد ایرانیان مقیم آمریکاست تا جایی که برخی منابع تعداد ایرانیان را بالغ بر یکمیلیون قلمداد کردهاند.
سرشماری رسمی در آمریکا هر ۱۰سال یکبار انجام میگیرد و در هر سرشماری فرمهایی به منازل ۶/۱نفر از ساکنین با پست ارسال میشود که آنها باید آن را پر کرده و پس بفرستند. در این فرمها اطلاعاتی در مورد قومیت و نژاد ساکنین پرسیده میشود که براساس سیاستهای حاکم بر کاخ سفید، اطلاعات تقاضا شده در هر سرشماری متفاوت است.
براساس سرشماری سال ۲۰۱۰ حدود۴/۷۲درصد جمعیت سفید، ۶/۱۲درصد سیاه پوست، ۹/۰درصد بومیان (سرخ پوستان)، ۸/۴درصد از ممالک شرق آسیا، ۲/۰درصد دارای قومیت هاوایی و جزایر اقیانوس آرام معرفی شدهاند در عین حالیکه ۲/۶ درصد خود را با نژاد یا قومیتی غیراقوام فوق معرفی کرده و ۹/۲ درصد هم خود را وابسته به بیش از یک قوم یا نژاد میدانند.
استفاده از واژه های «قومیت» بهجای «نژاد» یکی از موضوعاتی است که سالهاست در محافل علمی آمریکا مورد بحث و مناقشه بوده است و نهایتا انجمن مردمشناسی آمریکا طی بیانیهای در سال ۱۹۹۷ استفاده از واژه «نژاد» را برای تفکیک اقوام غیرعلمی دانست با اینحال در تقسیمبندیهای رسمی کماکان از هر دو واژه «قوم» و «نژاد» برای تقسیمبندی ساکنین این کشور استفاده میشود. بررسی ریشهها و تفاوتهای این دو واژه نیازمند مقاله دیگری است که نگارنده بهزودی تقدیم خوانندگان خواهد کرد.
برای سهولت در پاسخ به سوال قومیت، در فرمهای سرشماری ۲۰۱۰ مربعهایی برای علامتزدن در مقابل چند قومیت و نژاد مشخص شده بود که عبارت بودند از: سفیدپوست، سیاهپوست، لاتینتبار، بومیان آمریکا و آلاسکا، آسیای شرقیها، اهالی هاوایی و جزایر اقیانوس آرام. برای کسانیکه در هیچ یک از دستهبندیهای فوق نمیگنجند، مربع دیگری در نظر گرفتهشده با عنوان «دیگر اقوام و نژادها» و کسی که این مربع را علامت میزند میتواند در مقابل آن قومیت خود را بنویسد.
نظر به اینکه آمار دقیقی از ایرانیان آمریکا وجود نداشت، ائتلافی از انجمنهای غیرانتفاعی ایرانیان از جمله «انجمن فرهنگ» و «انجمن روابط عمومی ایرانیان آمریکایی» تلاش گستردهای را برای آموزش ایرانیان ترتیب دادند که دریافتکنندگان فرم، مربع «دیگر اقوام و نژادها» را علامت زده و در مقابل آن بر قومیت ایرانی خود تاکید کنند. اداره سرشماری آمریکا با شمارش کسانی که به این ترتیب خود را ایرانی یا ایرانی– آمریکایی معرفی کردهاند، به رقم ۲۸۹هزارو ۴۶۵ رسیده است. تصور عمومی بر این است که تعدادی از ایرانیان بدون آگاهی از اهمیت این نحوه اعلام، هویت قومی خود را بهعنوان سفید پوست معرفی کردهاند.
اگر ۱۵-۱۰درصد ضریب خطا برای این اشتباه در نظر گرفته شود، جمعیت ایرانیان مقیم این کشور حول و حوش ۳۰۰هزار نفر است که بیشترین تعداد در ایالت کالیفرنیا (با ۱۵۷هزارو ۲۲۵ نفر) و کمترین تعداد در ایالت داکوتای جنوبی (۴۰ نفر) ساکن هستند. اهمیت آمار ایرانیان آمریکا میتواند از جنبههای مختلف بررسی شود. به لحاظ سیاسی این جمعیت میتواند در روند تصمیمگیریهای سیاسی تاثیرگذار باشد و بهخصوص در صورت بهبود روابط سیاسی با آمریکا، ایرانیان میتوانند بهعنوان سفرای فرهنگی ایران و فرهنگ ایرانی نقش برجستهای در زدودن سهدهه کدورت سیاسی بین دو کشور ایفا کنند. بسیاری از ایرانیان دارای موقعیتهای شغلی ممتازی در آمریکا بوده و در مقایسه با سایر اقوام مهاجر به این کشور دارای سطح تحصیلی و سرانه ثروت بیشتری هستند. گشودن گره سیاسی و دیپلماتیک بین دو کشور ایران و آمریکا نتیجه برد – برد برای مردم دو کشور خواهد بود.
منبع: شرق