تیرآهن لانه زنبوری و روشهایی برای تقویت آن در سازهها
تیرآهن لانه زنبوری چیست؟ این نوع از تیرآهن در طول خود دارای فضاهایی توخالی است که مشابه لانه زنبور می باشد. علت این نام گذاری را می توان شکل این تیرآهن بعد از بریدن و جوش دادن دانست.
هدف از انجام این کار این است که تیر بتواند لنگر خمشی بزرگتری را در مقایسه با تیر نورد شده اولیه تحمل کند. زمانی که بر روی تیرآهن این کار انجام می شود، ارتفاع تیر افزایش پیدا کرده و در نتیجه ممان اینرسی مقطع افزایش پیدا میکند.
به عنوان نمونه می توان گفت که با انجام این کار، ارتفاع پروفیل که ۱۸ سانتی متر است به ۲۷ سانتی متر افزایش پیدا میکند. در ساخت تیر لانه زنبوری ارتقاع تیر ساخته شده ۱.۵ برابر تیر اولیه خواهد بود.
مزایا و معایب تیرآهن لانه زنبوری
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، با اعمال تغییراتی بر روی تیرآهن معمولی، تیرآهن لانه زنبوری حاصل می شود. در نهایت تیرآهن لانه زنبوری که در اثر تغییراتی حاصل شده است، دارای مزایا و معایبی می گردد. در زیر به برخی از مزیت ها و عیوب این نوع از تیرآهن خواهیم پرداخت.
مزایا:
- مدول مقطع و ممان اینرسی تیر افزایش مییابد و بدین ترتیب به مقاومت خمشی تیر نیز افزوده میشود. در نهایت از این عمل تیری حاصل می شود که با ارتفاع بیشتر، مقاوم تر و هم وزن تیر اصلی می باشد.
- سبک بودن تیر، صرفه اقتصادی را به همراه می آورد.
- حفرههای ایجاد شده در جان تیر، فضاهای مناسبی برای عبور لولههای تاسیسات و برق ایجاد می کنند.
- در ساختن این نوع تیر، باید اصول استاندارد کاملا رعایت شود. در غیر این صورت، احتمال تخریب تیر زیر بار وارد شده وجود خواهد داشت.
معایب:
- ایراد اساسی تیر لانه زنبوری، وجود حفرهها است که باعث کاهش مقاومت برشی تیر در محل اتصال پل به ستون یا اتصال تیرآهن تودلی به پل لانه زنبوری میشود. برای رفع این عیب و تامین مقاومت برشی از دست رفته، بعضی از حفرهها را با ورق پر میکنند. تیر لانه زنبوری در ساخت اسکلت فلزی میتواند به صورت پل، فقط در یک دهانه یا به صورت پل ممتد به کار رود. استفاده از تیر لانه زنبوری به عنوان تیر همبند در دهانه هایی که بادبندهای واگرا دارند مجاز نیست.
روش ساخت تیرآهن لانه زنبوری
روش تهیه تیرهای لانه زنبوری از این قرار است که ابتدا جان تیر آهن نورد شده، با استفاده از شابلن خط می شود.
بعد از آن برای جلوگیری از تاب برداشتن تیرآهن، آن را با زدن تک خال جوش در نقاط مختلف، روی یک شاسی افقی مستقر میکنند. در آن زمان، با استفاده از دستگاه برش برنول (شعله گاز استیلن) در امتداد خط منکسر اقدام به برش میکنند تا بدین ترتیب پروفیل به دو قسمت بالا و پایین تقسیم شود.
پس از آن، قسمت بالا را به اندازه یک دندانه جابجا میکنند و دندانههای دو قسمت بالا و پایین را به دقت مقابل هم قرار می دهند و از دو طرف با جوش پر می کنند. همانطور که می دانید استفاده از جوش قوسی نیمه اتوماتیک برای اتصال دو قسمت بریده شده، میتواند یک جوش خوب، بی عیب، سریع و مقرون به صرفه ایجاد نماید.
سپس جهت رفع نقیصه کاهش مقاومت برشی با توجه به منحنی نیروی برشی تیر، بعضی از حفرهها با ورقهای تقویتی پر میشوند. لازم به ذکر است که حداقل باید یک حفره در مجاورت تکیه گاه با ورق و به وسیله جوش کامل پر شود.
می توان برای بریدن تیر از روش کوپال نیز استفاده کرد. در این روش، با استفاده از دستگاه قطع کن سنگین که مجهز به گیوتین مخصوص است، تیر آهن به شکل سرد در امتداد خط شکسته قطع میشود.
تقویت تیرآهنهای لانه زنبوری با استفاده از ورق
تیرهای ساخته شده در محل تکیه گاهها در ناحیهی حفرههای خالی در مقابل تنشهای برشی ضعیف میشود. با توجه به منحنی نیروی برشی برای جبران این عیب آن حفرهها را با ورقهای تقویتی به صورت کامل توسط جوش پر مینمایند.
نوعی از این تیر آهنهای لانه زنبوری وجود دارد که برای بریدن قطعات بالا و پایین ورق واسطه اضافه میکنند که این ورق فولادی واسطه بین دندانهها جوش میشود. این نوع تیر آهنها از تیر آهنهای بدون ورق واسطه بسیار مستحکمتر و قویتر است.
تقویت تیرآهن لانه زنبوری با بتن و فولاد
در تیرهای لانه زنبوری، علاوه بر تنشهای خمشی اصلی در محل حلقهها تنشهای خمشی ثانویه حاصل از برش در مقطع ایجاد میشود که گاهی این تنش از تنشهای خمشی اصلی در تیر بزرگترند. این تنشها از کارایی تیر میکاهند و برای مقابله با آنها باید حلقههای کناری را با ورق پر کرد خصوصاً هنگامی که از این نوع تیرها بصورت یکسره استفاده میشود در محل تکیهگاهها که هم نیروی برشی و هم لنگر خمشی زیاد است.
تنشهای خمشی به شدت افزایش مییابد و نیاز به تقویت تیر در این محلها است که از لحاظ اقتصادی قابل توجیه نیست. برای مقابله با این ضعف در تیرهای لانه زنبوری رفتار مرکب بتن و فولاد تهیه شده هست. به این ترتیب که داخل تیر فلزی در نقاطی که تنشهای ثانویه قابل ملاحظه هستند از بتن پر میشود و کشش حلقههای خالی را به عمل تغییر میدهد و این امر سختی و مقاومت تیر را افزایش میدهد و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
نکات مهم در تیرآهن لانه زنبوری
در تیرآهن لانه زنبوری نکاتی وجود دارد که از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در اینجا قصد داریم به این نکات به طور خلاصه اشاره کنیم:
- برش مقاطع نورد شده برای تیرهای لانه زنبوری توسط دستگاه برش اتوماتیک یا توسط دستگاه هوابرش صورت پذیرد.
- تیرهای لانه زنبوری به دو روش پانیر و لیتسکا ساخته میشوند.
- به هیچ عنوان در بادبندها از تیر لانه زنبوری استفاده نکنید.
- بهترین موارد استفاده از تیرهای لانه زنبوری استفاده در تیرهای مرکب است.
- برای رفع تنشهای برشی در تیرهای لانه زنبوری بهتر است در محل تکیه گاهها و در برخی موارد در وسط دهانه تیر ورق تقویت جوش داده شود.
- تیرهای لانه زنبوری را ترجیحاً در تیرهای خمشی استفاده نکنید.
- در تیرهای لانه زنبوری میتوان با نصب ورقهای میانی بین دو قطعه بریده شده ممان اینرسی و مدول مقطع را افزایش داد.
- در تیرهای دوبل زنبوری بهتر است حفرهها مقابل یکدیگر قرار نگیرند و حفره مقابل قسمت بسته تیر دیگر قرار گیرند.
- تیر لانه زنبوری را نمیتوان به عنوان مقطع فشرده در نظر گرفت.
باسلام ممنون از سایت خوبتون من دانشجوی رشته فولاد و متالوژی هستم ممنون میشم در مطالب آموزشی بیشتری در این حوزه و خرید فروش محصولات آهنی بارگذاری کنید. با تشکر
با سلام ممنون از ادمین های پرتلاش سایت اصفهان آهن من دانشجوی رشته مهندسی فولاد و متالوژی هستم لطفا در زمینه خرید و فروش محصولات آهنی مقالات آموزشی هم منتشر کنید با تشکر.
سلام ممنون از سایت خوبتون لطفا در مورد آرماتور بندی و نحوه اجرای آن برای یک ساختمان ۱۰ طبقه توضیحاتی ارائه دهید.