دیابت بی مزه چیست؟ علائم+درمان شگفت انگیز
دیابت بی مزه چیست و چه علائمی دارد؟
این بیماری که نام دیگر آن دیابت اینسیپیدوس (Diabetes insipidus) است نوعی بیماری نادر بوده که در آن فرد نیاز به دفع ادرار زیاد پیدا میکند. از نشانههای دیگر این بیماری تشنگی شدید است و معمولاً میزان شدت این نشانهها رد شب افزایش مییابد.
حتی گاهی اوقات فرد در طی روز تا ۲۰ لیتر نیز دفع ادرار دارد. این بیماری بهدلیل فقدان نوعی از هورمون در بدن رخ میدهد و بهدلیل عدم وجود گلوکز در ادرار به آن بی مزه میگویند. اگر شما هم میخواهید درباره این بیماری اطلاعات بیشتری به دست آورید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
آشنایی با دیابت بی مزه
دیابت بی مزه چیست؟ دیابت بی مزه همانطور که در قسمت مقدمه برای شما عزیزان توضیح دادیم، نوعی دیابت است که بر خلاف دیابتهای دیگر گلوکز داخل ادرار وجود ندارد. این بیماری بسیار نادر بوده و علت اصلی آن اختلال در کار کلیهها است.
در حقیقت، در این بیماری، بیماران نمیتوانند آب بدن خود را نگهداری کنند. در این حالت فرد دچار تشنگی شدیدی شده و همچنین، نیاز به دفع ادرار مکرر پیدا میکند. این نوع از دیابت دارای انواع مختلف بوده و خوشبختانه قابل درمان است.
آیا در دیابت بی مزه میزان قند خون بالا است؟
در انواع دیابت نوع ۱ و ۲، قند خون بیش از حد معمول بالا میرود که با خرید دستگاه تست قندخون میتوان آن را اندازه گرفت. اما در این نوع از دیابت گلوکز خون نرمال بوده و بالا نیست. در دیابت نوع شیرین، گلوکز اضافی از طریق ادرار دفع شده و اما در دیابت بی مزه کلیهها قادر به عملکرد درستی برای دفع ادرار نیستند. درحقیقت، این بیماری، ربطی به انواع دیابت و قند خون نداشته و بهعلت مشکلاتی در کارکرد سیستم غدد و ترشح نشدن هورمون وازوپرسین بروز میکند.
به زبان سادهتر، این بیماری، نوعی اختلال در سیستم غدد بوده که بهعلت کاهش ترشح یا نبود هورمون ادراری یا وازوپرسین رخ میدهد. در نتیجه کلیه قادر به انجام کار خود بهدرستی نبوده و حجم ادرار افزایش پیدا خواهد کرد.
دیابت بی مزه چگونه ایجاد می شود؟
این نوع از دیابت زمانی اتفاق میافتد که اختلال در یکی از اجزای سیستم تنظیم کننده مایعات در بدن رخ دهد. این نوع از دیابت، دارای ارتباط مستقیمی با هورمون ادرار یا همان وازوپرسین است.
میزان این هورمون روی نحوه نگهداری آب در کلیهها اثرگذار بوده و در صورت برهم خوردن تعادل این هورمون، تعادل آب و دفع ادرار نیز در بدن بر هم میخورد.
نگهداری آب بدن به میزان کافی و متعادل از مهمترین مواردی است که باعث سلامتی افراد میشود. از طریق بعضی از اندامهای داخلی و سیگنالهای هورمونی در بدن انسان، میزان آب تنظیم میشود. درواقع، با افزایش مایعات در بدن و عدم نیاز بدن به آنها، بدن دستور دفع آنها را صادر میکند.
همچنین با عرق کردن نیز، بدن دستور دفع ادرار کمتر را صادر میکند. همه این دستورات در مغز توسط غدههایی به نام هیپوفیز صورت میگیرد. در هنگام احساس تشنگی نیز، غدهای به نام هیپوتالاموس وارد عمل میشود. این بیماری جز بیماریهای نادر دنیا بوده و اختلال در عملکرد کلیهها بهدلیل تغییرات هورمونی از مهمترین دلایل آن است.
علائم دیابت بی مزه چیست؟
مانند هر بیماری دیگری، این بیماری نیز، علائم و نشانهها خود را داشته که از روی این علائم و نشانهها میتوان به ابتلا به این بیماری پی برد. تشنگی شدید که در آن ولع فرد نسبت به خوردن آب غیر قابل کنترل خواهد شد شما میتوانید با خرید دستگاه قندخون مچی، قندخون خود را اندازه گرفته و درصورتیکه چیزی نشان نداد به دیابت بی مزه مشکوک شوید در این بیماری حجم ادرار بیش از اندازه، به نحوی که فرد در هنگام خواب چند بار بیدار شده و حتی ممکن است زیر خود ادرار کند.
از شایعترین علائم این بیماری در نوزادان و کودکان نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تشنگی مفرط و بیش از حد
-
دفع ادرار بیش از حد طبیعی
-
بروز کم آبی بدن
-
وجود تب
-
خشک شدن پوست
-
کاهش رشد
علائم دیابت بی مزه در بزرگسالان چیست؟
همچنین، بزرگسالان علائم دیگری مانند گیجی و سردرگمی، سرگیجه و سستی را نیز ممکن است تجربه کنند.
این بیمای باعث کم آبی شدید بدن شده و در صورت عدم درمان به موقع، حتی باعث مرگ فرد میشود. اگر شما در خود و یا عزیزانتان این علائم را مشاهده کردید، در سریعترین زمان ممکن به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
دلایل ابتلا به دیابت بی مزه چیست؟
علت این نوع از دیابت هنوز مشخص نیست؛ اما موارد زیر ممکن است باعث بروز این نوع از دیابت شوند:
-
عدم تولید یا تولید ناقص هورمون ادرار بهوسیله مغز بهعلت آسیب دیدگی هیپوفیز، عفونت (مثل سل) و نقصهای ارثی و مادرزادی
-
داشتن کلیه پلیکیستیک
-
ابتلا به بیماری آمیلوئیدوز
-
استفاده از داروهایی مانند لیتیوم
عوامل خطر ابتلا به دیابت بی مزه
سابقه ژنتیکی از مهمترین ریسکها و عوامل خطر در این نوع دیابت بهشمار میرود. درواقع، اگر یکی از افراد خانواده به این بیماری مبتلا شود، بعد از تولد نوزاد جدید در این خانواده باید حتماً آزمایشهای لازم برای بررسی سلامتی او انجام شود.
معمولاً بیشتر آقایان به این بیماری مبتلا میشوند و گاهی اوقات هم بیماری از مادر به کودک منتقل خواهد شد.
انواع دیابت بی مزه
این بیماری دارای چهار نوع است که عبارتانداز:
-
دیابت بی مزه مرکزی (نورولوژیک)
-
دیابت بی مزه نفروژنیک
-
دیابت بی مزه دیپسوژنیک
-
دیابت بی مزه بارداری
دیابت بی مزه نورولوژیک
این نوع دیابت از همه انواع آن شایعتر بوده و از رایجترین بیماریهای غدد بهشمار میرود که در آن غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس آسیب دیدهاند.
با آسیب این غدهها، تولید، ذخیره یا انتشار نرمال هورمون ادرار دچار اختلال خواهد شد. البته در صورت عدم وجود این هورمونها نیز، حجم ادرار افزایش پیدا خواهد کرد. دیابت نورولوژیک به دلیل عواملی مانند تومورهای سر، تومورهای مغزی، عملهای جراحی که روی غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس، عدم خونرسانی به غده هیپوفیز و… رخ میدهد.
درواقع، مهمترین دلیل بروز این نوع از دیابت، اختلال در عملکرد غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس است.
دیابت بی مزه نفروژنیک
دیابت نفروژنیک بهعلت عواملی مانند ارثی و اکتسابی رخ میدهد. این جهشها باعث آسیب به کلیه شده و کلیهها قادر به واکنش در برابر هورمون ضدادراری نخواهند بود. از مهمترین عوامل ابتلا به این بیماری میتوان به مصرف داروهایی مثل لیتیوم یا تتراسایکلین، انسداد مجاری ادراری، عدم تعادل الکترولیت مثل کلسیم زیاد یا فقدان پتاسیم و بیماری کلیوی مزمن در موارد نادر اشاره کرد.
دیابت بی مزه دیپسوژنیک
دیابت دیپسوژنیک بهعلت عدم عملکرد صحیح در مکانیسم تشنگی در هیپوتالاموس ایجاد میشود. این موضوع باعث تشنگی شدید خواهد شد. استفاده از بعضی از داروها و داشتن بیماریهای سلامت روان نیز باعث ابتلا به این بیماری میشوند.
دیابت بی مزه بارداری
دیابت اینسیپیدوس در دوره بارداری رخ داده و درواقع، آنزیمی که توسط جفت تولید میشود؛ نقش مهمی در برهم خوردن تنظیمات هورمون ضد ادراری فرد دارد. از مهمترین وظایف جفت انتقال مواد مغذی به بدن جنین است.
این نوع از دیابت زمانی رخ میدهد که سطح هورمون شیمیایی پروستاگلاندین بالاتر از حد معمول شود.
درواقع،این هورمون، میزان حساسیت کلیهها به هورمون ضد ادراری را کاهش خواهد داد. پس از زایمان این نوع از دیابت نیز به خودی خود از بین میرود. البته این بیماری با بیماری دیابت بارداری تفاوت داشته و در دیابت بارداری قند خون فرد بسیار بالا میرود.
نحوه تشخیص دیابت بی مزه
یکی از مهمترین سوالاتی که ذهن افراد را در مورد این بیماری به خود مشغول کرده این است که چگونه این بیماری را تشخیص دهند با خرید دستگاه تست قندخون کلورچک مدل td-4230 میتوانید انواع دیابت را تشخیص دهید اما دیابت بی مزه را باید علائم گفته شده تشخیص داد . اگر علائمی که برای شما عزیزان توضیح دادیم؛ در خود مشاهده کردید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای شما آزمایشهایی را تجویز میکند. مهمترین این آزمایشها عبارتانداز:
-
تجویز آزمایش گرانش ادرار برای سنجش مقدار نمک و دیگر ضایعات دفعی
-
تجویز تست محرومیت از آب که میزان تغییرات سدیم خون، اسمولالیته خون، خروجی ادرار، ترکیب ادرار و وزن بدن را بررسی میکند.
-
انجام ام آر آی از بافت مغز، غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس
-
انجام غربالگری ژنتیکی جهت بررسی وجود دیابت اینسیپیدوس ارثی در فرد بیمار
پس از انجام این آزمایشها، پزشک میتواند درمان مورد نظر و داروهای لازم را برای شما انتخاب کند.
راه درمان دیابت بی مزه چیست؟
درمان این بیماری بسته بهشدت آن متفاوت است. در صورت ضعیف بودن شدت بیماری، توصیه پزشک مصرف آب بیشتر است.
استفاده از دسموپرسین یکی از درمانهای رایج برای این بیماری است. تجویز این دارو بهصورت قرص، اسپری تنفسی یا تزریق انجام میشود. البته در صورت تجویز این دارو برای شما، حتماً تنها در صورت تشنگی آب مصرف کنید. جهت درمان نوع نفروژنیک، اول باید دلیل اصلی بیماری شناخته شود.
معمولاً دوز بالای دسموپرسین، دیورتیک همراه با آسپرین یا ایبوپروفن و داروهای ضدالتهابی برای درمان این بیماری مورداستفاده قرار میگیرند. گاهی مصرف بعضی از داروها باعث ایجاد بیماری در افراد میشود؛ در این مواقع، پزشک متخصص با توجه به مصلحت بیمار، داروهای دیگری را تجویز میکند. بیماران گرامی همیشه باید این نکته مهم را در نظر بگیرند که بدون مشورت با پزشک و بهطور سرخود هیچ داروی دیگری را مصرف نکنند.
دیابت بارداری نیز بعد از به پایان رسیدن دوره بارداری تمام میشود. حتماً برای درمان این بیماریها با بهترین پزشکان متخصص و با تجربه مشورت کنید.
درمان گیاهی دیابت بی مزه
بسیاری از بیماران، تمایل ندارند که از داروهای شیمیایی استفاده کنند. درمانهای دارویی نیز برای این بیماری وجود دارد؛ اما قبل از مصرف هرگونه داروهای گیاهی باید حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید تا داروهای شیمیایی و گیاهی با یکدیگر تداخل پیدا نکنند. بیماران میتوانند روزانه از یک لیوان شیر بادام، شربت لیمو و عسل و همچنین ۸ لیوان آب استفاده کنند.
رژیم غذایی برای دیابت بی مزه
رژیم غذایی برای این بیماری چیست؟ یکی از بهترین شیوههای درمان تغییر سبک زندگی بهشمار میرود. برای داشتن یک رژیم غذایی سالم باید حتماً با یک متخصص تغذیه در این زمینه مشورت کنید. اما رعایت توصیههای غذایی زیر نیز به شما برای بهبود کمک زیادی میکند.
-
عدم مصرف و استفاده از نمک در کلیه غذاها
-
عدم استفاده از خوراکیهای حاوی کافئین
-
عدم مصرف غذاهای فرآوری شده
-
به حداقل رساندن مصرف پروتئین
-
استفاده از غذاهای آبکی
-
عدم استفاده از سبزیجاتی مانند کرفس، اسفناج و هویج
نحوه تشخیص دیابت ۱ و ۲ و دیابت بی مزه
اگر از رفتن به دکتر هراس دارید میتوانید با خرید دستگاه تست قند خون خانگی، قند خود را در منزل اندازه بگیرید. در دیابت نوع ۱و۲ در صورت ابتلای شما به بیماری، قند خون افزایش یافته که نوارهای تست قند خون و دستگاه آن را نشان میدهند.
ولی در دیابت بی مزه قند خون بالا نبوده و تنها شما بسیار تشنه بوده و به دفع ادرار بهصورت مکرر نیاز دارید. همچنین، ممکن است سایر علائم دیگر را داشته باشید. البته تمام دستگاهها دقیق نیستند و باید حتماً یک دستگاه تست دقیق را بخرید تا نتایج درستی را به شما نشان دهد. خرید دستگاه تست قندخون کلورچک به شما کمک میکند تا بهطور دقیق قند خون خود را اندازه بگیرید.
خلاصه
دیابت بی مزه، یکی از بیماریهای نادر است که در اثر عوامل مختلفی مانند ژنتیک بروز میکند. در این بیماری فرد نیاز مکرر به دفع ادرار داشته و همچنین، بهطور مداوم تشنه است. معمولاً پزشکان برای تشخیص این بیماری، از آزمایشهای مختلفی استفاده میکنند.
برای درمان این بیماری نیز میتوان از ترکیبی از مکملهای گیاهی و شیمیایی تنها با توصیه پزشک استفاده کنند. اصلاً بدون پرسیدن نظر پزشک خود از هیچگونه داروهای شیمیایی و گیاهی استفاده نکنید.