سفر به سرزمین کلوت‌ها

سفر به سرزمین کلوت ها، شبیه به سفر به کره مریخ است، هرچند شبیه ترین نقطه ایران به مریخ، کوه های مریخی در چابهار است؛ سفر به کلوت تجربه بی نظیری را در میان سکوت و باد های کویرلوت برای تان مهیا می کند.

شهری خالی از سکنه در بیابان لوت که در آن نه گیاهی حق روییدن دارد و نه حتی باکتری حق حیات! هیچ موجود زنده ای را در این شهر نمی یابی. اینجا بزرگ ترین شهر کلوخی دنیا و بسیار شبیه به کره مریخ در زمین است. با ماه همراه شوید تا برای دیدن هنر معمار طبیعت به محل کلوت ها سفر کنیم.

در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال شرقی شهداد کرمان، بزرگ ترین پدیده طبیعی و کلوخی دنیا و نیز منحصر به فردترین عارضه کویر قرار دارد که از دور به شهری بزرگ با ساختمان های کوتاه و بلند می ماند. این ابرشهر کلوخی ۸۰ کیلومتر عرض، ۱۴۵ کیلومتر طول و بیش از ۱۱ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. به طور کلی کلوت سرزمینی سوزان و عاری از هر گونه حیات با گرمایی حدود ۷۰ درجه سانتی گراد بالای صفر است. کویر با همه وسعت، خاک و ماسه اش، با خورشید و آسمانش و نقش های چشم نوازش یک مرکز پژوهشی بزرگ به شمار می رود.

رصد ستارگان، پرورش گیاهان در شرایط کویری، مهار انرژی باد و خورشید و ده ها کنکاش دیگر می تواند رهاورد این سفر باشد. در این میان جاذبه های ورزشی مانند اسکی روی شن، موتورسواری و اتومبیلرانی و حتی پیاده روی را نباید نادیده گرفت. شاهکاری از باد، خاک و آب کلوت ها در اثر فرسایش آبی و بادی در طول هزاران سال شکل گرفته اند. در این شهر کسی زندگی نمی کند و هر چه هست سراسر سکوت و آرامش است.

کلوت، ساختاری از حرکت باد در دل نرم خاک کویر دارد. نم باران اگر بر تن خشک کویر ببارد، خاک های تل شده گرد سنگی را بر هم استوار می کند و سازه ای را به وجود می آورد که گویی بنایی خشتی از تمدنی متعلق به ماقبل تاریخ است. کلوت های کویر شهداد در کرمان در دنیا بی نظیرند و شهرتی جهانی دارند. شاید آنها جزو معدود سازه های بی نظیر طبیعی باشند که انسان در ساخت آنها هیچ تاثیری نداشته است و به دلیل وجود فرسایش دائمی همچنان در حال تغییر و تحول هستند.

ترین های کویر لوت
کویر لوت غیر از داشتن زیبایی های خاصی که در دنیا بی نظیر است، مشخصاتی هم دارد که در ایران جزء «ترین ها» محسوب می شوند. برای مثال، «پست ترین نقطه داخلی ایران» در شرق معدن نمک با ارتفاع ۵۶ متر از سطح دریا در کویر لوت قرار دارد. «گرم ترین نقطه ایران» نیز در همین محدوده است. البته به گفته برخی کارشناسان، این منطقه گرم ترین نقطه کره زمین نیز محسوب می شود زیرا درجه حرارت لوت آن در فصل تابستان، در سایه، از ۶۵ درجه سانتی گراد هم می گذرد بنابراین از دره مرگ آمریکا، بیابان عزیزی لیبی و ربع الخالی عربستان نیز گرم تر است.

گندم بریان یا ریگ سوخته در ۸۰ کیلومتری شمال شهر شهداد در کویر لوت واقع شده و رسیدن به آن، به دلیل نداشتن جاده و راه مشخص دستیابی، به سختی و تنها با همراهی افراد معدودی که به مسیرها آشنا هستند، امکان پذیر است. این تپه هم از لحاظ زمین شناسی و هم به عنوان یک جاذبه گردشگری به بازشناسی و معرفی بیشتر نیاز دارد و باید زمینه دستیابی آسان تر علاقه مندان به آن نیز فراهم شود.

دمای هوا از آبان تا فروردین در این نقطه از کره زمین قابل تحمل و طبیعی است. در واقع تنها در همین فرصت است که می توان به سفر به گندم بریان فکر کرد. در کویر لوت مجموعه ای از همه زیبایی هایی مورد علاقه کویردوستان وجود دارد. از آن جمله می توان به نمکزارهایی با کرت بندی شش ضلعی، تپه های شنی (رمل)، کلوت ها و رود شور اشاره کرد. رود شور تنها رودی دائمی است که در اعماق کویر لوت جریان دارد و در طول سال پر آب است.

این رود از کوه های شمال غرب بیرجند سرچشمه می گیرد و ۲۰۰ کیلومتر مسیر پر پیچ و خم را در کویر لوت می پیماید و سرانجام به کوه نمک سریا و معدن نمک شهداد ختم می شود. آب این رودخانه بسیار شور است و هر چه به چاله مرکزی لوت نزدیک تر می شود، بر اثر گذشتن از بسترهای شور و نیز تبخیر شدن آب، غلظت املاح در آن به حدی زیاد می شود که در کناره های قسمت پایینی تا کیلومترها اثری از گل و گیاه دیده نمی شود و پیش از رسیدن به معدن نمک به علت بالا رفتن غلظت نمک مثل ماست می شود. البته با وجود خشکسالی های اخیر جریان آب در رود شور متوقف نشده است.

یکی دیگر از جلوه های زیبایی در این منطقه گذر جاده ادویه از دل کلوت هاست. در واقع شهر افسانه ای کویر محل گذر کاروان ها نیز بوده است. این جاده از هند آغاز می شود و با گذر از دشت های خراسان شمالی به کویر وارد می شود و از کنار کلوت ها مسیر خود را به سوی مقصد کاروان ها ادامه می دهد.

توصیف جهانگردان
این شهر پرجاذبه از گذشته مورد توجه بوده است و تعدادی از جهانگردان به توصیف آن پرداخته اند. دکتر «آلفونس گابریل» اتریشی می نویسد: «وقتی سایه ابرها روی منطقه (کلوت ها) می افتد، انسان برج و باروهای کنگره ای را به یاد می آورد.»

«ژنرال سرپرسی سایکس» که یکی از مهمترین و بانفوذترین عوامل انگلیس در ایران بوده و از کلوت ها دیدن کرده است، نیز می نویسد: «آثار شهر کلوت ها از غرایب طبیعت است. حین عبور از بین این نقاط مخروب، شخص تصور می کند که از وسط قلاع و قصرهای جن و پری می گذرد. اشکال عبادتگاه ها، اهرام، برج ها و قلعه های بزرگی را در نظر انسان مجسم می کنند و بدون اغراق از مشاهده آنها شخص به خود می لرزد.»

اقامت در کمپ کویری شهداد
برای رفتن به بزرگ ترین شهر کلوخی دنیا هم مجوز لازم است و هم راه بلد. آنقدر این شهر بزرگ است و ساختمان هایش شبیه به هم که گم شدن مسافر در آن حتمی است. برای ماندن در این شهر می توان در کمپ کویری شهداد اقامت کرد که کپرهای مدور و گنبدی شکل بسیار زیاد دارد. در مرکز این کپرها نیز یک سالن اجتماعات بزرگ از برگ درخت نخل ساخته شده است.

کمپ شهداد به صورت شمالی جنوبی ساخته شده و میان چندین کلوت قرار گرفته است تا از گزند باد و توفان های شن در امان باشد. زیبایی آن در شب دو چندان است و محوطه اش با چراغ هایی تزئین شده که زیبایی خاصی به آلاچیق ها بخشیده است.

آلاچیق ها کف سیمانی و دیوار و سقف های چوبی دارند و به امکاناتی چون برق و سرویس بهداشتی مجهزند. این کمپ با ۴۰ نفر ظرفیت در حاشیه غربی کویر لوت در موقعیت جغرافیایی ۳۰/۳۴ شمالی و ۵۷/۵۱ درجه شرقی قرار دارد. مسئولان آن هم از طریق بی سیم با نیروی انتظامی در تماسند و گشت انتظامی در ساعات مختلف روز برای بالا بردن سطح ایمنی آنجا حاضر می شود.

برای رسیدن به کمپ کویری شهداد باید از دو کیلومتری جاده شهداد به ماهان وارد جاده شهداد نهبندان شد و پس از طی مسافت ۱۵ کیلومتر، به جاده کمپ کویری پا گذاشت. با ورود به جاده کمپ، پس از طی مسافتی حدود ۱۰ کیلومتر، به کمپ کویری شهداد خواهد رسید.

در مسیر رفتن به کلوت ها دیدار از روستای زیبای سیرچ، گشت و گذاری در بخش شهداد که روزگاری پایگاه تمدن ایران به شمار می رفت و نیز بازدید از قلعه تاریخی شفیع آباد هم برای کویرنوردان دلپذیر خواهد بود.

منبع: روزنامه هفت صبح

امتیاز دهید: post
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.