ترب و خواص درمانی آن
در قرن ۱۶ میلادی ترب در انگلستان شناخته شد و مورد استفاده قرار گرفت و سپس در قرن ۱۷ میلادی در ماساچوست مورد کشت واقع شد.
ترب از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از زمان های بسیار قدیم برای درمان بسیاری از بیماری ها به کار می رفته است.
ترب با نام علمی Raphanus sativus جزء سبزیجات ریشه ای و از لحاظ ظاهر و بافت شبیه چغندر و شلغم است، اما دارای طعم متفاوتی می باشد. به طور کلی دو نوع ترب وجود دارد:
۱- ترب سیاه که معمولا در پائیز برداشت می شود.
۲- تربچه که به رنگ های مختلف قرمز و صورتی و به صورت های دراز و گرد وجود دارد. ترب ریشه ای گیاهی است که جزء خانواده خردل دسته بندی می شود.
پنج نوع اصلی خانواده ی ترب عبارتند از تربچه قرمز، ترب سفید، ترب سیاه(زمستانه)، ترب کوهی و ترب سفید ماموت کالیفرنیا.
طعم تند ترب مربوط به ماده ای است به نام سنوول و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده ای به نام مالوین کلراید می باشد. ترب کوهی که در ایران به ترب سمنانی معروف است از انواع سفید بوده و شکل آن دراز است.
انواع تربچه، بومی ایران نبوده و از خارج از کشور وارد ایران شده است. فارسی ترب بر وزن کتب است، ولی در برخی از مناطق ایران آن را بر وزن سرب می خوانند.
ترب گیاهی است یکساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر می رسد. برگ های آن پهن، ناصاف، کرک دار و با بریدگی های نامنظم می باشد. گل های آن به رنگ سفید، زرد روشن، آبی روشن و بنفش است که در انتهای شاخه ظاهر می شود.
ترب سیاه معمولا در پاییز برداشت می شود و تربچه که به رنگ های مختلف قرمز و صورتی است، به شکل های دراز و گرد وجود دارد. ۹۰ درصد وزن ترب را آب تشکیل می دهد.
۱۰۰ گرم ترب دارای ۳۰ میلی گرم کلسیم، ۳۰ میلی گرم فسفر، ۳۳۰ میلی گرم پتاسیم، ۱ میلی گرم آهن، ۱۸ میلی گرم سدیم، ۱۰ واحد بین‌المللی ویتامین آ، ۲۵ میلی گرم ویتامین ث، ۰۳/۰ میلی گرم ویتامین ب۱، ۰۳/۰ میلی گرم ویتامین B2 و ۰۳/۰ میلی گرم نیاسین است.
در یک سروینگ (یک دوم لیوان خرد شده، ۵۸ گرم) ترب ۱۰ کیلوکالری انرژی، ۲۵ میلی گرم سدیم و ۲ گرم کربوهیدرات(۱ گرم فیبر و ۱ گرم مواد قندی) یافت می شود. این میزان ترب، ۱۵ درصد نیاز روزانه ما به ویتامین ث، ۲ درصد نیاز به کلسیم و ۱ درصد نیاز به آهن را تأمین می کند.
خواص داروئی:
ترب از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از زمانهای بسیار قدیم برای درمان بسیاری از بیماریها بکار می رفته است.
۱) ترب برای دفع سنگهای صفراوی مفید است.
۲) ترب در بعضی از اشخاص تولید گاز و آروغ می کند و تخم آن گاز و نفخ را از بین می برد.
۳) ترب برای درمان نقرس و روماتیسم مفید است.
۴) برگ ترب اگر با غذا خورده شود به هضم غذا کمک می کند.
۵) آب برگ ترب برای تقویت چشم مفید است.
۶) ترب برای درمان یرقان مفید است.
۷) تخم ترب درد را تسکین می دهد.
۸) در صورت مسمومیت غذایی مقداری تخم ترب را همراه با سکنجبین به بیمار بدهید باعث استفراغ می شود و معده را پاک می کند.
۹) برای مداوای زخم های بدن از ترب و عسل ضماد تهیه کرده و روی زخم بگذارید.
۱۰) دم کرده ترب ادرار آور است و برای درمان حبس البول بکار می رود.
۱۱) تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است.
۱۲) اگر دست یا پای شما سرما زده است ترب را در آّب بجوشانید و بگذارید تا کمی سرد شود بطوریکه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در این جوشانده قرار دهید.
۱۳) دم کرده ریشه ترب تقویت کننده بدن است.
۱۴) برای دفع سنگ کیسه صفرا و سرفه های تشنج آور از ترب بصورت زیر استفاده کنید:
در یک ترب بزرگ حفره ای ایجاد کرده و همچنین در ته آنهم سوراخ ریزی بوجود آورید بطوریکه آّب قطره قطره از آن خارج شود. سپس مقداری شکر در حفره ریخته و آنرا با آب پر کنید و ترب را در دهانه شیشه یا استکانی قرار دهید که آب آن قطره قطره از سوراخ ریز ته ترب خارج شده و در داخل شیشه یا استکان پر شود. این آب را چند بار در روز بنوشید.
۱۵) خوردن تخم ترب ترشح شیر را زیاد می کند.
۱۶) جوشانده ترب برای درمان اسهال خونی مفید است.
۱۷) تخم ترب اشتها آور است.
۱۸) برای از بین بردن تب، تخم ترب را دم کرده و به بیمار بدهید.
۱۹) تخم ترب بصورت ضماد برای ورم پستان در مادران شیرده استفاده می شود.