نگاهی به روستای شالان

در ۲۳ کیلومتری شهر سرپل ذهاب، ۳۳ کیلومتری کرند غرب و ۱۴۰ کیلومتری کرمانشاه،روستای شالان واقع شده است که از توابع بخش کرند غرب شهرستان اسلام آباد غرب در استان کرمانشاه است.این روستا از شمال و شمال شرقی به ارتفاعات دالاهو از جنوب شرقی به ارتفاعات بانه ریز و از جنوب به ارتفاعات زنگ علیان محدود می شود.

آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان نسبتاً خنک و در پاییز و زمستان سرد و برفگیر است و ارتفاع روستای شالان از سطح دریا ۱۰۷۰ متر است.رودخان پرآب الوند در جنوب روستا جریان دارد.

روستای شالان دارای پیشینه کهن تاریخی است. وجود آثار و بقاع متبرکه همانند زیارتگاه مسجد عبدالله بن عمر، بابا یادگار، مقبر ابودجانه، مقبر باباشیخ، مقبر شیخ بایزی و همچنین مقبره بابا فقی نشان گر قدمت و سابقه تاریخی این روستا است. به احتمال زیاد قدمت این روستا به دوره ساسانی می رسد.

بسیاری از بناهای آرامگاهی روستای شالان در دوره صفویه و به دستور شاه عباس احداث گردیده و در دوره قاجاریه مرمت شده اند.

مردم روستای شالان به زبان کردی با لهجه کلهر سخن می گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند.

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای شالان ۴۵۰ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵ به بیش از ۵۰۰ نفر رسیده است.

دام داری، زراعت، پرورش زنبور عسل، جنگلداری و باغداری از اهم فعالیت های اقتصادی مردم این روستا می باشد. تولید محصولات و فرآورده های لبنی مانند کره محلی، کشک، روغن حیوانی و عسل در روستای شالان رواج دارد.

انجیر، گردو، انار و هلو از عمده ترین محصولات سردرختی باغات شالان محسوب می شوند. گندم و جو نیز در این روستا کشت می شود. در روستای شالان صنایع دستی نیز رواج دارد و گروهی از مردم به ویژه زنان به تولید آن اشتغال دارند.

روستای کوهپایه ای شالان بافت مسکونی متراکم دارد. معماری خانه های روستاییان به نحو معیشت و نوع فعالیت آنان بستگی دارد. فضاهای خانه ها را اتاق های استراحت و پذیرایی، سرویس بهداشتی، انبار و تنورخانه تشکیل می دهد. سقف خانه ها مسطح است و با تیرهای چوبی و اندود کاهگل و یا قیروگونی پوشیده شده اند و غالباً دارای ایوان می باشند.

آب و هوای روستای شالان در بهار و تابستان نسبتاً خنک و در پاییز و زمستان سرد و برفگیر است.

مصالح به کاررفته در خانه های قدیمی شامل سنگ، آجر، گچ، چوب، خشت و گل است. اما خانه های جدید با مصالح سیمان، آهن، آجر و گچ ساخته می شوند.

شرایط آب و هوایی مناسب، در پیرامون روستای شالان مکان های بسیار زیبای طبیعی و تفریحی به وجود آورده است. درختان بسیار بلند و پوشش سبز گیاهان مرتعی، چشمه ها و سرچشمه رودهای کوچک در کوهستان های اطراف روستا، نواحی تفریحی و طبیعی منحصر به فردی را ایجاد کرده اند.

در دو سوی بستر رودخانه الوند، که در جنوب روستا جریان دارد، تفرجگاه هایی با چشم انداز های زیبا پدید آمده که محل رویش انواع گیاهان دارویی، مرتعی و گل های وحشی رنگارنگ است و به زیستگاه پرندگان و جانوران آبزی تبدیل شده اند.

جنگل های انبوه و گسترده گردو، انار و انجیر کوهی اطراف روستا، از تفرجگاه های زیبا و کم نظیر روستاست، که مورد توجه مردم استان کرمانشاه قرار می گیرند.

درکنار مزارع روستای شالان، ارتفاعات صخره ای دالاهو قرار گرفته که بلندترین قله آن ۲۲۵۰ متر ارتفاع دارد. سراسر این ارتفاعات را جنگل های انبوه و مراتع سرسبز و خرم فرا گرفته است. این ارتفاعات در اکثر مواقع سال از برف پوشیده می شود.

مناظر طبیعی و پوشش جنگلی ارتفاعات دالاهو با چشم اندازهای زیبا و کم نظیر، یکی از جاذبه های طبیعی روستای شالان است.

در ۴ کیلومتری روستای شالان آبشار زیبا و ویرانه های قصر یزدگرد قرار دارد که قدمت آن به دوران ساسانی می رسد. این اثر تاریخی مهم در یکی از بلندترین ارتفاعات قرار گرفته و اطراف آن را حصاری با برج های نیم دایره ای شکل در برگرفته است. این برج ها در فاصل شش تا شانزده متری یکدیگر قرار دارند.

در ۹ کیلومتری روستا بنای سنگی مستطیل شکلی با ابعاد ۷۰/۷×۸۶/۴ متر قرار دارد که به طاق گرا معروف است. این بنای سنگی فضای ایوان مانندی است که دیوارهای داخلی آن از لاشه های سنگ و ملاط گچ ساخته شده است. ارتفاع بنا از سطح زمین ۷/۱۱ متر و عرض دهانه طاق ۱۰/۴ متر و عمق بنا ۱۰/۳ متر است. دیوارهای داخلی بنا با اشکال هندسی منقوش طراحی و اجرا شده است.