همه چیز درباره مجموعه گنجعلی خان کرمان
اگر در لیست جاذبه های دیدنی کرمان نگاهی بیندازید، قطعاً نام مجموعه تاریخی گنجعلی خان خواهید دید. این مجموعه با بناهای تاریخی بی‌نظیر یکی از مهم‌ترین جاذبه های تاریخی استان کرمان بشمار می‌رود که هرساله تعداد قابل‌توجهی گردشگر را به سمت خود می‌کشاند. چنانچه قصد سفر به کرمان دارید حتماً بازدید از مجموعه گنجعلی خان را در اولویت قرار دهید.
اگر در سفر به کرمان می‌خواهید در نزدیکی مجموعه گنجعلی خان و جاذبه های تاریخی شهر اقامت داشته باشید، هتل هیوا کرمان انتخاب مناسبی برایتان خواهد بود. این هتل ازجمله هتل های نوساز کرمان بشمار می‌رود که در سال ۱۴۰۱ به‌عنوان هتل ۳ ستاره فعالیت خود را آغاز نمود. مسافران با رزرو هتل هیوا تنها با ۲۰ دقیقه رانندگی به معروف‌ترین جاذبه های کرمان مثل گنجعلی خان، بازار تاریخی و… دسترسی خواهند داشت.
تاریخچه مجموعه گنجعلی خان کرمان
مجموع گنجعلی خان کرمان که امروزه توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است درواقع بنای تاریخی ارزشمندی است که از دوران صفویان به‌جامانده است. این مجموعه به دستور گنجعلی خان حاکم وقت زمان شاه‌عباسی به هدف توسعه و آبادانی شهر بنا شد. در زمان حکمرانی این حاکم، بناهای بسیار ساخته شد که برخی از آن‌ها در لشکرکشی‌های آقا محمدخان آسیب‌های جدی دیدند.
بهترین زمان بازدید از مجموعه گنجعلی خان
استان کرمان در بخش کویری کشورمان واقع‌شده است از همین رو تابستان‌های بسیار گرم و زمستان‌های بسیار سردی را تجربه می‌کند؛ بنابراین تابستان و زمستان زمان مناسبی برای بازدید از مجموعه گنجعلی خان نخواهد بود. بهترین زمان برای بازدید از مجموعه گنجعلی خان فصل بهار است، چراکه هوای دلپذیر بهاری لذت گشت‌وگذار را دوچندان می‌کند.
توجه داشته باشید معمولاً در تعطیلات نوروز شلوغی و ازدحام زیادی در این بنای تاریخی برقرار است و اگر تحمل شلوغی برایتان سخت است، بهتر است در تعطیلات نوروز دور بازدید از مجموعه گنجعلی خان کرمان خط بکشید.
معرفی بناهای مجموعه گنجعلی خان کرمان
مجموعه گنجعلی خان کرمان که امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه های کشور معرفی می‌شود شامل بناهای گوناگونی است از مدرسه گرفته تا آب‌انبار و کاروانسرا. هر یک از این بناها دارای معماری فوق‌العاده‌ای هستند که توصیه می‌کنم باحوصله از همه آن‌ها بازدید کنید.
میدان گنجعلی خان
شاید با دیدن میدان گنجعلی خان به یاد میدان نقش‌جهان اصفهان بیفتید. ازآنجایی‌که هر دو آن‌ها در زمان شاه‌عباس به سبک معماری صفویه بناشده است، شباهت‌هایی دارند اما ازنظر وسعت این دو میدان اصلاً قابل‌مقایسه نیستند چراکه میدان نقش‌جهان چندین برابر میدان گنجعلی خان کرمان است.
در حاشیه بازار بزرگ کرمان میدانی تاریخی با بافت سنتی به چشم می‌خورد که در آن خبری از تردد ماشین‌ها نیست و تنها عابران در این میدان در حال رفت‌وآمد هستند. این میدان مرکز مجموعه گنجعلی خان بشمار می‌رود که مسجد، کاروانسرا، بازار و حمام را به گرد هم درآورده است. شما می‌توانید در فضای سبز میدان بنشینید و ساعت‌ها به تماشای کاشی‌کاری و نماهای آجری این مجموعه بپردازید.
حمام گنجعلی خان
یکی از زیباترین و جذاب‌ترین بناهای مجموعه گنجعلی خان که در سفر به کرمان فرصت بازدید آن را نباید از دست بدهید، حمام گنجعلی خان است. در حمام گنجعلی خان تزئینات بسیار زیبایی ازجمله گچ‌بری، مقرنس‌کاری و کتیبه‌های خوش‌نگاری بکار رفته است که زیبایی این حمام تاریخی را دوچندان کرده است.
حمام گنجعلی خان کرمان دیگر کاربرد قدیمی خود را ندارد و در سال ۱۳۵۰ پس از مرمت و بازسازی به موزه مردم‌شناسی تبدیل شد. بدون شک این موزه فرصت خوبی برای آشنایی با فرهنگ و آداب‌ورسوم مردمان گذشته است.
بازار گنجعلی خان
خرید یکی از جذاب‌ترین فعالیت‌هایی است که مسافران در هر مقصدی می‌توانند انجام دهند. اگر به بازارهای سنتی علاقه‌مند هستید، در ضلع جنوبی مجموعه گنجعلی خان کرمان، بازاری زیبا و تاریخی قرارگرفته است. بازارهای سنتی در اغلب شهرهای کشورمان دیده می‌شود، اما نکته جالب درباره بازار گنجعلی خان این است که این بازار تنها با ۱۸ مغازه یکی از طولانی‌ترین بازارهای سرپوشیده محسوب می‌شود.
اگر در مسیر بازار گنجعلی خان نگاهی به سمت راست بیندازید، حمام گنجعلی خان و ۱۸ مغازه بازار را خواهید دید و اگر به سمت چپ نگاه کنید متوجه حضور بساط دست‌فروشان خواهید شد. چنانچه مسیرتان را تا انتهای بازار ادامه دهید، به بازار زرگری یا همان بازار قیصریه می‌رسید. حتی اگر قصد خرید ندارید، قدم زدن در بازاری که یک اثر تاریخی بشمار می‌رود، می‌تواند بسیار لذت‌بخش باشد.
مدرسه و کاروانسرای گنجعلی خان
یکی دیگر از بناهای تاریخی مجموعه گنجعلی خان کرمان، مدرسه و کاروانسرای است که در ضلع شرقی واقع‌شده است. این بنا با معماری زیبا در ابتدا حوزه علمیه‌ای برای تربیت و پرورش طلبه‌ها بوده که پس‌ازآن به کاروانسرا تبدیل‌شده است. اولین چیزی که در بدو ورود به کاروانسرای گنجعلی خان توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، نقاشی‌های بسیار زیبای سردر ورودی و دیوارهای داخلی می‌باشد.
متأسفانه در لشکرکشی آقا محمدخان آسیب‌هایی به این کاروانسرا وارد شد، اما همچنان این بنا بااقتدار به فعالیت خود ادامه داده است. در حال حاضر این بنای تاریخی به دانشکده هنر دانشگاه باهنر کرمان واگذارشده است.
آب‌انبار علیمردان خان
در مقابل کاروانسرا آب‌انبار علیمردان خان قرارگرفته است که یکی دیگر از بناهای تاریخی مجموعه گنجعلی خان کرمان است. ازآنجایی‌که گنجعلی خان نمی‌دانست نام این آب‌انبار را چه چیزی بگذارد، نام پسر خود را یعنی علیمردان خان را برای این آب‌انبار انتخاب کرد.
آب‌انبار علیمردان خان درواقع دهلیزی مستطیل شکل است که در سال ۱۱۷۳ هجری شمسی ساخته شد. این آب‌انبار آب شهر و آب مجموعه گنجعلی خان را تأمین می‌کرده.
اگر از اهمیت کاربردی این آب‌انبار بگذریم، با تزئینات بکار رفته همچون مقرنس‌کاری و کاشی‌کاری موردتوجه گردشگران قرارگرفته است و همچنین در خرداد ۱۳۴۷ در آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ضرابخانه گنجعلی خان
در ضلع شمالی بنایی با چهارطاق توجه هرکسی را به خود جلب می‌کند، این بنا به ضرابخانه گنجعلی خان شهرت دارد که قدمت آن به سال ۹۷۷ تا ۱۰۰۴ برمی‌گردد. در زمان تعمیر و بازسازی این بنای تاریخی تعدادی سکه مسی و ابزارهای مربوط به ضرب سکه پیدا شد که صحت این بنا را به‌عنوان ضرابخانه تائید می‌کند.
در حال حاضر ضرابخانه مجموعه گنجعلی خان کرمان میزبان بزرگ‌ترین و ارزشمندترین موزه سکه ایران است. در این موزه سکه‌ها و ادوات ضرب سکه در طول تاریخ، از دوران اشکانیان و ساسانیان گرفته تا پهلوی به نمایش گذاشته‌شده است.
مسجد گنجعلی خان
مسجد گنجعلی خان در بخش شمال شرقی این مجموعه تاریخی واقع‌شده است. بااینکه این مسجد از فضای کوچکی برخوردار است اما ایوان و شبستان این مسجد به‌قدری زیباست که مساحت کوچک آن به چشم نمی‌آید.
از جذابیت‌های این مسجد می‌توان به کتیبه‌های سنگی ایوان، محراب با لوح مرمر و نقاشی‌های بسیار زیبا، عناصر گچ‌بری، مقرنس‌کاری و … اشاره کرد.
این مسجد درگذشته نمازخانه‌ای برای کاروانسرا و مدرسه بوده است اما امروزه دیگر در آن نماز اقامه نمی‌شود و به‌عنوان جاذبه تاریخی میزبان گردشگران است.
مسیر دسترسی به مجموعه گنجعلی خان کرمان
مجموعه گنجعلی خان در قلب کرمان و در میدان شهدا واقع‌شده است و دسترسی آسانی به این مکان تاریخی وجود دارد؛ اما اگر می‌خواهید با طی کردن مسیر کوتاه به گنجعلی خان برسید، هتل هزار کرمان را برای اقامت انتخاب کنید. این هتل ۳ ستاره با ۴۲ واحد اقامتی امکانات مناسبی را برای مهمانان فراهم نموده است و همچنین مهمانان این هتل، تنها با ۵ دقیقه رانندگی به مجموعه گنجعلی خان کرمان دسترسی خواهند داشت.
اطلاعات تکمیلی
- ساعت بازدید: ۹ صبح الی ۱۹
- آدرس: کرمان، میدان شهدا، حدفاصل خیابان قدس، شریعتی و امام
- شماره تماس: ۰۳۴۳۲۲۲۵۵۷۷
جمع‌بندی
مجموعه گنجعلی خان کرمان یکی از ارزشمندترین و زیباترین بناهای تاریخی کشورمان است که توصیه می‌کنم در سفر به کرمان از بازدید این مجموعه تاریخی غافل نشوید.