بازیگران قدیمی ایران مخصوصاً بازیگران زن با توجه به محدودیت‌ها و شرایطی که آن زمان وجود داشت کار سختی داشتند و با وجود این سختی توانستند بدرخشند و در این هنر تأثیرگذار باشند. ایران دفتری هم از بازیگرانی است که در سینما و تئاتر کشور نامش ماندگار شده است. او سال ۱۲۸۶ در رشت به دنیا آمد و با حمایت مادرش تا کلاس ششم درس خواند و بعد با ضیا دفترى که از هنرمندان آن زمان بود ازدواج کرد. دفتری برای نمایش «آرشین مالالان» که احتیاج به بازیگر زن داشت ایران را با اینکه راضى نبود، براى این نقش در نظر گرفت. ایران دفترى با همین نقش یعنی گلچهره مورد توجه میرسیف الدین کرمانشاهى کارگردان تئاتر قرار گرفت و او آموزش بازیگری به ایران دفتری را آغاز کرد. دفترى بازیگرى در سینما را با فیلم «شیرین و فرهاد» در سال ۱۳۱۳شروع کرد و وقتی هنرستان هنرپیشگى تأسیس شد با توجه به تجربه‌اش در بازیگری از او براى تدریس در این هنرستان دعوت کردند. ایران دفتری به تئاتر دهقان رفت و در نمایش‌های«آخرین لحظه» و فیلم «مردى که رنج می برد» بازی کرد. در سال ۱۳۲۰ سالن تابستانى تئاتر جامعه باربد تأسیس شد که دفترى هم به آن پیوست و در این تئاتر نمایش هاى زیادى از قبیل، «خاقان مى رقصد»، «قائم مقام»، «جان فداى وطن»، «نادرشاه»، «آقا محمدخان قاجار»، «یک شب در حرم ناصرالدین شاه» و در تئاتر تهران نمایش هاى «خانواده فنا شده» و «ایده آل عشقى» را بازى کرد. نمایش «بلبل سرگشته» از مشهورترین نمایش هایى است که او بازى کرده است.
اما در سینما مشهورترین هنرنمایی ایران دفتری در فیلم «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی بود که بسیار هم مورد توجه قرار گرفت. سال ۱۳۴۹ پزشکان گفتند که دیگر نباید در مقابل نورافکن ها قرار بگیرد. یک عمل جراحى هم روى چشمش انجام شد و بینایى اش کاهش پیدا کرد و پس از آن در چند فیلم بازی کرد و بالاخره در سال ۱۳۵۱ بازیگری را کنار گذاشت.
ایران دفتری در دوران بازیگری‌اش جایزه بازیگری از وزارت معارف، جایزه بهترین بازیگر نقش دوم و جایزه سپاس تهران را برای بازی‌اش در فیلم قیصر گرفت و سال ۱۳۷۴ خانه سینما به او لوح تقدیری برای سال‌های فعالیتش در سینما اهدا کرد و از او به‌عنوان مادر سینماى ایران یاد شد. او ۲۶ اسفند سال ۱۳۷۴ در سن ۸۸ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
منبع: مجله ایران بانو