چگونه درد آپاندیس را تشخیص دهیم؟
آپاندیسیت یک التهاب آپاندیس است، آپاندیس لوله ۱/۲ ۳ اینچی از بافتی است که در امتداد روده بزرگ قرار دارد. آپاندیس زائدهای کوچک و انگشتی شکل است که از رودهی بزرگ و در ناحیه پایین و راست شکم منشعب میشود. طبق گفته موسسه ملی بهداشت (NIH)، آپاندیسیت یکی از علل اصلی درد ناگهانی و شدید شکم است که نیاز به جراحی دارد. هنوز هم علت وجود این عضو در روده مشخص نشده و برخی تحقیقات نشان میدهد که آپاندیس به عملکرد روده کمک میکند. بااینحال، در صورت برداشتن آپاندیس هیچ اتفاق خاصی برای سلامتی شما رخ نمیدهد. درد آپاندیسیت (التهاب و عفونت آپاندیس) درواقع ممکن است بسیار ناشناخته باشد و شما نتوانید علت درد را تشخیص دهید؛ اما ما در این مطلب سعی کردیم برخی از علائم بروز التهاب آپاندیس در بدن را برای شما شرح داده و شما را با این عضو بدن بیشتر آشنا کنیم.
نقش آپاندیس و زندگی بدون آن
همانطور که گفتیم نقش قطعی آپاندیس مشخص نیست. اما تحقیقات جدید نشان دادهاند که آپاندیس به عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک میکند و بدن را در برابر بیماریهای دستگاه گوارش ایمن میسازد. در آپاندیس نوعی بافت مرتبط با سیستم لنفاوی مشاهده شده که میتواند با عفونت مبارزه کند، این بافت باعث رشد برخی از باکتریهای مفید روده میشود و به هضم و ایمنی سیستم گوارش کمک میکند. درواقع پوشش روده دارای یک لایه نازک از باکتریهای مفید و مولکولهای تقویت سیستم ایمنی است که این لایه و اجزای آن بیشتر در آپاندیس یافت میشود.
بااینحال تاکنون محققان به این نتیجه نرسیدهاند که خارج کردن آپاندیس باعث آسیب و پیامدهای منفی در سلامتی افراد میشود. بسیاری از افراد بدون آپاندیس زندگی طبیعی خود را ادامه میدهند.
التهاب آپاندیس
التهاب این اندام شکمی میتواند وضعیت جدی و تهدید کنندهای را به وجود آورد، اگر آپاندیسیت به سرعت درمان نشود؛ ممکن است این عارضه پیشرفت کرده و عفونت ناشی از آن سرتاسر شکم را بگیرد. هنگامی که افراد درباره آپاندیسیت صحبت میکنند، معمولاً به آپاندیسیت حاد اشاره میکنند که با درد شدید شکم که به سرعت در عرض چند ساعت افزایش مییابد و در حال زیاد شدن است. در بعضی موارد، افرادی که ممکن است دچار آپاندیسیت مزمن شوند، درد ملایم شکمی دارند که اندکی فروکش کرده و به یکباره زیادتر میشود. این بیماران معمولاً متوجه نمیشوند که آپاندیس آنها دچار التهاب شده است و ناگهان با یک درد شدیدتری روانه بیمارستان میشوند.
افراد در هر سنی میتوانند دچار التهاب آپاندیس شوند، اما آپاندیسیت در میان نوجوانان و افراد زیر ۳۰ سال شایعتر است. طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیه (NIDDK)، بیش از ۵ درصد از مردم دچار التهاب آپاندیس میشوند. محققان دریافتهاند که هیچ رژیم خاصی نمیتواند احتمال ابتلا به آپاندیسیت را بیشتر کرده و یا از آن جلوگیری کند.
همیشه علت بروز آپاندیسیت مشخص نیست، در حالی به نظر میرسد در برخی موارد، همبستگی و سابقه خانوادگی دخالت دارد؛ اما بهطور کلی هیچ راهی برای دانستن اینکه چرا و چه وقت آپاندیس دچار التهاب میشود، وجود ندارد.
اما تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد برخی از عوامل میتواند ریسک ابتلا به تورم آپاندیس را بیشتر کنند. در برخی موارد التهاب آپاندیس به دلیل عفونت دستگاه گوارش (ویروسی، باکتری یا قارچی) است و یا انسدادی که آپاندیس را مسدود میکند. این انسداد ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
– بزرگ شدن بافت لنفاوی در دیواره آپاندیس.
– مدفوع سخت، وجود انگلها.
– تحریک و زخم در دستگاه گوارش.
– آسیب یا ترومای شکم.
– اشیای خارجی مانند پینها و سنگ.
زمانی که آپاندیس یک شخص ملتهب، مسدود و آلوده میشود؛ باکتری درون اندامها به سرعت زیاد شده و این جذب باکتری باعث فشار و درد و خطرات جدی میشود.
نشانههای درد آپاندیسیت
حال که در مورد این بیماری اطلاعات کافی را به دست آوردید، بهتر است به مهمترین بخش مطلب بپردازیم؛ اینکه چگونه میتوانیم درد ناشی از التهاب آپاندیس را تشخیص دهیم. آیا هر درد شکمی، درد آپاندیس است؟
در دردهای ناشی از درد آپاندیسیت، فرد احساس درد در ناحیه زیر شکم خود دارد که به مرور این درد به قسمت پایین و راست شکم منتقل میشود. درد آپاندیسیت در عرض چند ساعت تشدید میشود و میتواند در زمان حرکت و راه رفتن، نفس عمیق، سرفه و عطسه افزایش یابد. هر چه آپاندیس ملتهبتر و متورمتر شود، به دیواره شکمی فشار بیشتر وارد کرده و درد زیادتر میشود. البته در برخی موارد نادر، درد آپاندیس باعث درد کمر و لگن درد میشود.
علاوه بر این در این قسمت، سایر علائم آپاندیسیت را خواهیم گفت:
– حالت تهوع و استفراغ: آپاندیسیت میتواند مشکلات گوارشی مانند تهوع و استفراغ به وجود آورد، درصورتیکه بیش از ۱۲ ساعت استفراغ دارید و یا چند روز درگیر اسهال هستید بهتر است به دکتر مراجعه کنید.
– یبوست یا اسهال: اگر اسهال بیش از چند روز ادامه داشته و همراه با دردهای ناحیه شکم است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
– ناتوانی در خارج کردن گاز معده: درصورتیکه در خارج کردن گاز معده مشکل دارید، به احتمال زیاد روده شما دچار انسداد جزئی و یا کامل شده است که این اتفاق ممکن است ناشی از التهاب آپاندیس باشد. درصورتیکه بعد از خوردن غذاهای گازدار این احساس در شما رخ دهد جای نگرانی نیست، اما اگر دچار نفخ شده و بعد از استراحت حالاتتان شدیدتر شود، ممکن است دچار التهاب آپاندیس شده باشید.
– از دست دادن اشتها: با بروز مشکلات گوارشی فرد اشتهای خود را از دست داده و نمیتواند چیزی بخورد.
– تورم شکم
– تب کم درجه: آپاندیسیت معمولاً تب ۳۷.۲ درجه تا ۳۸ درجه سانتی گراد ایجاد میکند. همچنین در برخی افراد این تب همراه با لرز است. اما اگر آپاندیس خیلی ملتهب شده و پاره شود، عفونت ناشی از آن، درجه تب را به بالاتر از ۳۸.۳ درجه میبرد، ضربان قلب فرد تندتر شده و علائمی از این دست رخ میدهد.
– حرکت رودهای: این احساس بسیار ناراحت کننده است.
نشانههای معمول آپاندیسیت همیشه اتفاق نمیافتد و گاهی افراد هیچ یک از این علائم را ندارند، این موارد در زنان باردار و کودکان بیشتر اتفاق میافتد.
البته در مواردی این دردهای شکمی به علت بیماریهای دیگری مانند کیست تخمدان، سندروم روده تحریک پذیر، عفونت کلیه، مسائل گوارشی ناشی از عدم تحمل لاکتوز، آلرژی غذایی و بارداری در خارج از رحم اتفاق میافتد.
درواقع آزمون خاصی برای تشخیص آپاندیسیت وجود ندارد، بنابراین پزشکان با بررسی تاریخچه بیماری فرد، علائم و آزمایشهای مخصوص، این عارضه را تشخیص میدهند. بهطور کلی درمانهای زیر برای تشخیص آپاندیسیت انجام میشود:
– انجام معاینه شکمی برای ارزیابی درد و تشخیص التهاب.
– آزمایش خون برای تعیین تعداد گلبولهای سفید.
– آزمایش عفونت ادراری و سنگ کلیه، از طریق آزمایش ادرار.
– انجام آزمون لگن در زنان.
– درمانهای شامل تصویربرداری، سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تأیید تشخیص آپاندیسیت یا پیدا کردن علل دیگر درد شکمی.
نشانههای آپاندیسیت در کودکان
بچهها نمیتوانند در مورد دردها و علائم آن بهخوبی توضیح دهند. آنها ممکن است درد خیلی کمی داشته باشند و این درد در ناحیه دیگر شکم باشد اما به اشتباه آن را در سمت راست و زیر شکم خود احساس کنند. در بیشتر موارد والدین دردهای آپاندیس را با درد معده و عفونتهای ادراری اشتباه میگیرند. کودکان دو سال یا کوچکتر علائمی مانند استفراغ، نفخ شکم و حساسیت شکمی دارند. درصورتیکه در کودکان بزرگتر تهوع، استفراغ و درد در ناحیه سمت راست شکم مشاهده میشود.
التهاب آپاندیس در دوران بارداری
در برخی موارد زنان باردار نیز به این عارضه دچار میشوند؛ علائم آپاندیس در زنان باردار درد معده، تهوع و استفراغ است که اغلب با نشانههای بارداری اشتباه گرفته میشود. در این دوران از آنجا که رحم بزرگتر شده، آپاندیس را به سمت بالا هل میدهد، بنابراین درد ناشی از التهاب آپاندیس در زنان باردار بهجای سمت راست شکم، در بالای شکم است علاوه بر این زنان باردار که دچار التهاب آپاندیس شدهاند، علائمی مانند سوزش معده، گاز و یبوست و اسهال را نیز تجربه میکنند.
نکات
– همیشه قطع درد، علامت خوبی نیست. بنابراین اگر در بدن خود علائم آپاندیس را مشاهده میکنید، با کاهش یا قطع درد بهتر است آن را نادیده نگیرید و به پزشک مراجعه کنید. زیرا پاره شدن آپاندیس میتواند شما را به یک مشکل جدیتری گرفتار کند.
– افراد جوانتر، شانس بیشتری برای ابتلا به آپاندیس دارند. آپاندیس در بین افراد ۱۰ تا ۳۰ سال شایعتر است، اما ممکن است در افراد مسن نیز رخ دهد. طبق تحقیقات این عارضه در مردان بسیار شایعتر میباشد.
آیا تنها روش درمانی التهاب آپاندیس، جراحی است؟
جراحی تنها گزینه برای درمان التهاب آپاندیس بوده و است؛ اما امروزه محققان به نتایجی رسیدهاند که نشان میدهد برخی از آنتیبیوتیکها میتواند افراد مبتلا به التهاب آپاندیس را نجات دهد بدون آنکه به جراحی نیاز داشته باشند. در واقع دو نوع التهاب آپاندیس وجود دارد، در نوع جدیتر که با دردهای خیلی شدیدتری همراه است و فرد دیر به بیمارستان مراجعه کرده است، باید از جراحی استفاده کرد. اما در نوع خفیفتر آن میتوان از طریق آنتیبیوتیک این التهاب را از بین برد. نوع خفیف التهاب آپاندیس درصورتیکه به موقع به پزشک مراجعه شود بسیار رایج و در واقع ۸۰ درصد این عارضه را تشکیل میدهد. پزشکان از روی علائم و سی تی اسکن میتوانند نوع درد آپاندیس را تشخیص دهند. بنابراین اگر با درد در ناحیه شکم مواجه شدید، نگران نباشید، شاید از طریق آنتی بیوتیک بتوان آپاندیس شما را حفظ کرد.