فیزیوتراپی صورت چیست و چه تأثیری در درمان بیماران دچار فلج صورت دارد؟
فیزیوتراپی عصب صورت، یک تخصص پیشرفته در حوزه فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی عصب صورت شامل توان‌بخشی، درمان آسیب‌ها و مواردی است که روی صورت از جمله عضلات و اعصاب آن تأثیر می‌گذارد. تراپیست‌های صورت، فیزیوتراپیست‌های حرفه‌ای هستند و تیم‌هایی که در آن کار می‌کنند، در چندین رشته مختلف مهارت دارند.
رشته فیزیوتراپی عصب صورت شامل چه مواردی می‌شود؟
فیزیوتراپی عصب صورت نوعی از درمان است که به طور خاص برای سیستم عصبی عضلانی صورت ایجاد شده است. فیزیوتراپی عصب صورت با هدف بهبود عملکرد در بیماران مبتلا به فلج صورت یا سینکینزیس انجام می‌شود. این روش درمانی برای آسیب اعصاب صورت به کار می‌رود.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی سکته مغزی
یافته‌های اخیر در این حوزه
مطالعات زیادی نشان می‌دهد که فیزیوتراپی عصب صورت برای توان‌بخشی بیماران مبتلا به فلج عصب صورت مؤثر است. این روش درمانی با تجویز روش‌های درمانی دیگری مثل تزریق هدفمند سم بوتولینوم که توسط پزشکان صورت می‌گیرد، می‌تواند نتایج بهتری را برای بیماران رقم بزند. فیزیوتراپی، به‌ویژه فیزیوتراپی عصب صورت، یک روش درمانی مفید برای درمان فلج عصب صورت است. مراقبت از این بیماران در بهترین محیط‌ها انجام می‌شود و چندین تخصص پزشکی در این محیط‌ها ارائه می‌گردد. همه‌روزه مطالعات بسیاری، در رابطه با ادغام سایر روش‌هایی پزشکی با فیزیوتراپی عصب صورت انجام می‌شود تا به بهترین درمان برای فلج عصب صورت دست‌یافت. در این محیط‌ها، فیزیوتراپی عصب صورت با سایر روش‌های پزشکی مثل جراحی از نزدیک ادغام می‌شود.
روش‌های مورداستفاده
داده‌های آرشیو شده از ۱۵۵ بیمار مبتلا به فلج عصب محیطی صورت، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. معیارهای اصلی عبارت بودند از:
- اختلالات مثل عدم تقارن صورت در استراحت و در حین حرکات و سینکینز
- ناتوانی در خوردن، آشامیدن و صحبت‌کردن
- کیفیت زندگی
نتایج درمان
طبق داده‌های ارائه شده توسط مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژیک آمریکا، روش‌های تداخلی با فیزیوتراپی عصب صورت که در درمان بیماران مبتلا به فلج عصب صورت انجام گرفت نتایج زیر را به دنبال داشت:
- تقارن چهره در حالت استراحت به طور قابل‌توجهی بهبود یافت.
- میانگین شدت عدم تقارن در تمامی حرکات کاهش یافت.
- تعداد سینکینزها برای ۳ حرکت از ۸ حرکت افزایش یافت.
- بیماران کمتری ناتوانی در خوردن، آشامیدن و صحبت‌کردن را گزارش کردند.
- و کیفیت زندگی بیماران به طور قابل‌توجهی بهبود یافت.
فیزیوتراپی فلج بلز چیست؟
فیزیوتراپی فلج بلز برای بیمارانی که دچار بیماری فلج بلز هستند انجام می‌شود. فلج بلز (فلج محیطی صورت ایدیوپاتیک) در اثر اختلال عملکرد صورت رخ می‌دهد. این روش به‌افتخار سر چارلز بل، جراح، متخصص مغز و اعصاب و آناتومیست اسکاتلندی نام‌گذاری شده است.
همه‌گیری‌شناسی
مطالعات جمعیتی نشان داده است که از هر ده‌هزار نفر، ۱۱ الی ۴۰ نفر به این مشکل دچار می‌شوند. این شایع‌ترین علت فلج حاد صورت یک‌طرفه است که تصور می‌شود بین ۶۰ تا ۷۵ درصد از تمام موارد فلج صورت یک‌طرفه را ایجاد می‌کند.
فیزیوتراپی فلج بلز چگونه به درمان این بیماری کمک می‌کند؟
طی فرایند فیزیوتراپی فلج بلز، فیزیوتراپیست، مجموعه‌ای از تمرینات مربوط به‌صورت را به بیمار آموزش می‌دهد تا عضلات صورت او را تقویت کند. بدین ترتیب هماهنگی و دامنه حرکتی آن‌ها را بهبود پیدا می‌کند. درمان‌های فیزیوتراپی فلج بلز در تعدادی از موارد مبتلا به فلج بلز موفقیت‌آمیز بوده است.
مدیریت فیزیوتراپی فلج بلز
ورزش های مناسب عصب صورت، به تقویت ماهیچه‌های خاصی در صورت کمک می‌کند. این تمرینات باید ۴ تا ۵ بار در روز جلوی آینه یا طبق توصیه فیزیوتراپیست انجام شود. ورزش های مناسب عصب صورت، مغز بیمار را آموزش می‌دهد که چه پالس‌های الکتریکی‌ای برای کنترل ماهیچه‌های مختلف صورت او لازم است. این موضوع به بیمار کمک می‌کند تا زمانی که از فلج بل بهبود یافت و بیماری از بین رفت، بتواند به از عضلات صورتش استفاده کند.
ورزش های مناسب عصب صورت کدام‌اند؟
ورزش های مناسب عصب برای فلج بل به افزایش قدرت عضلانی و بازیابی هماهنگی صورت از این فلج موقت صورت کمک می‌کنند. بیشتر این تمرینات باید سه یا چهار بار در روز در جلسات کوتاه انجام شوند و حداکثر در هر تمرین ۳۰ بار تکرار گردند.
تحریک صورت
قبل از شروع تمرینات صورت، مهم است که بیمار ابتدا ماهیچه‌های خود را گرم و تحریک کند. برای انجام صحیح ورزش های مناسب عصب صورت، متخصصان پیشنهاد می‌کنند که فرد بیمار جلوی آینه بنشیند تا بتواند صورت خود را به‌وضوح ببیند و حرکات عضلات خود را تحت‌نظر بگیرد.
مرحله ۱: بیمار باید به‌آهستگی هر قسمت از صورت خود را تکان دهد.
مرحله ۲: با استفاده از انگشتان، ابروها باید به‌آهستگی بالا بروند. باید توجه داشت به طرفی که دچار افتادگی است نباید زیاد فشار وارد کرد.
مرحله ۳: با استفاده از انگشتان، قسمت‌های مختلف صورت از جمله پیشانی، بینی، گونه‌ها و دهان را به‌آرامی ماساژ داده شوند.
اثربخشی لیزردرمانی عصب صورت همراه با ورزش های عصب صورت در بیماران مبتلا به فلج بل متوسط تا شدید
فلج صورت می‌تواند ناشی از علل مادرزادی، ایدیوپاتیک، نئوپلاستیک، مرتبط با عفونت، تروماتیک، بدخیم، دیابتی، ایتروژنیک و سایر علل التهابی باشد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که لیزر درمانی عصب صورت برای بهبود فلج صورت مفید است. هدف از این تحقیقات، بررسی اثرات لیزر درمانی عصب صورت در سرعت بخشیدن به بهبود حال بیماران از عوارض طولانی‌مدت فلج صورت بود.
متدهای درمان
پزشکان، یک تجزیه‌وتحلیل سیستماتیک از کارآزمایی‌های کنترل‌شده را انجام می‌دهند. این آنالیز کارایی هر لیزر درمانی عصب صورت که برای بیماران طراحی شده است را بررسی می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها چندین پایگاه‌داده الکترونیکی، نتایج و تحقیقات سایر پزشکان را جستجو می‌کنند. آن‌ها از نرم‌افزار مرور سیستماتیک برای فیلترکردن و استخراج داده‌های موجود استفاده می‌کنند و سپس ویژگی‌های بیماران موردمطالعه، مداخلات، مقایسات، نتایج و کیفیت کار را بررسی می‌کنند.
اخیراً مطالعاتی بر روی ۱۲۰ نفر از بیماران مبتلا به فلج بلز انجام شد. طی این تحقیقات، بیماران تحت لیزر درمانی عصب صورت و تمرینات مناسب قرار گرفتند. این بیماران به مدت ۶ هفته و ۳ روز در هر هفته تحت درمان قرار گرفتند. بازیابی عملکرد بیماران، ۳ هفته، ۶ هفته و ۱۲ هفته با استفاده از شاخص ناتوانی صورت و مقیاس هاوس براکمن ارزیابی شد. نتایج نهایی بر اساس آنالیز واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر فریدمن و آزمون کروسکال – والیس گزارش شدند. در پایان بیماران به نتایج قابل قبولی دست پیدا کردند. پزشکان معتقدند که روش‌های الحاقی با لیزر درمانی اعصاب صورت بیماران می‌تواند مفید واقع شود.
برای دریافت مشاوره و استفاده از درمان های فیزیوتراپی، طب سوزنی و بیوفیدبک برای درمان فلج بلز با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.