باید و نباید مهم در دوران بارداری

دوران حاملگی و اضافه شدن یک عضو جدید به خانواده، یک تغییر بزرگ در زندگی پدر و مادر است. از زمانی که مادر متوجهٔ علائم حاملگی می‌شود، تا زمان تولد مسئولیت رشد و نگه‌داری از جنین بر عهدهٔ وی خواهد بود. بنابراین مهم است که تحت نظر دکتر زنان، ۹ ماه شیرین بارداری را طی کند و فرزند خود را به سلامت به دنیا بیاورد. علاوه‌بر توصیه‌های پزشک، شناخت بایدها و نبایدها به مادر کمک می‌کند تا به شکل بهتری این دوران را پشت سر بگذارد. در ادامه این راهکارها را باهم بررسی می‌کنیم.

بایدهای دوران بارداری

همان‌طور که می‌دانید، دوران حاملگی دوران مهم و حساسی است و باید بیشتر مراقب خودتان باشید. بهتر است که از زمان مثبت شدن تست حاملگی، تحت نظر دکتر زایمان قرار بگیرید. ویزیت‌های دوره‌ای به کنترل سلامتی شما و بررسی رشد جنین کمک زیادی می‌کنند. از دیگر مراقبت‌های دوران شیرین حاملگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استراحت کافی

داشتن استراحت و خواب کافی برای حفظ سلامت جسمی و روانی بسیار ضروری است. به‌خصوص در دوره‌های پایانی بارداری، استراحت کافی و آمادگی برای زایمان اهمیت زیادی دارد. بنابراین بهتر است که از همسرتان بخواهید در انجام کارهای خانه به شما کمک کند.

• حفظ روحیه

حفظ روحیه و دوری از هرگونه استرس و اضطراب، توصیهٔ همهٔ پزشکان است، به همین جهت می‌توانید با یوگا، مدیتیشن، مطالعه، موسیقی و تماشای فیلم و سریال، استرس خود را کنترل کنید. به‌علاوه، برخورداری از حمایت روانی در طول دوران حاملگی بسیار مهم است. بهتر است که استرس و نگرانی‌های خود را با دوستان و خانواده به اشتراک بگذارید و راه‌حل مناسبی برای رفع آن‌ها پیدا کنید.

• ورزش مناسب

فعالیت‌های ورزشی ملایمی مانند پیاده‌روی یا شنا کردن، با رعایت دستورات دکتر بارداری می‌تواند سلامتی شما را تقویت کند و به شما انرژی بیشتری بدهد.

• مراقبت از بهداشت دهان و دندان

حفظ بهداشت دهان و دندان در این دوران بسیار مهم است. افزایش هورمون‌ها ممکن است باعث افزایش خطر بروز مشکلات دهانی مانند خونریزی لثه و ترشحات دهانی شوند. بنابراین مهم است که به‌خوبی از دندان‌های خود مراقبت کنید.

• مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها

مصرف مکمل و ویتامین نیز در حاملگی بسیار مهم است و به حفظ سلامتی شما و جنین کمک زیادی می‌کند. البته نباید فراموش کنید که مصرف مکمل‌ها باید زیر نظر دکتر زنان و زایمان باشد. به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با دکتر بارداری، اقدام به مصرف ویتامین یا مکمل‌های تغذیه‌ای نکنید.

• آمادگی برای زایمان

شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان و آموزش‌های مربوط به نحوهٔ تنفس، تمرینات زایمان و مدیریت درد می‌تواند به شما کمک کند تا آمادگی کافی برای زایمان بدون درد داشته باشید.

نبایدهای دوران بارداری

حاملگی از شیرین‌ترین و سخت‌ترین دوران زندگی هر خانمی است، چراکه مراقبت‌های ویژه‌ای را می‌طلبد. کوچک‌ترین بی‌احتیاطی در این دوران، خطرات زیادی را هم برای مادر و هم جنین در پی دارد. بنابراین بهتر است که مادران باردار با عوامل خطرساز این دوران به‌خوبی آشنا باشند. البته جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد، چراکه تمام اصول مراقبتی توسط دکتر زنان و زایمان به شما آموزش داده خواهد شد. توجه به نکات زیر نیز تا حدی می‌تواند به شما کمک کند:

• مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر

مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر در دوران حاملگی بسیار مضر است و منجر به مشکلات جدی در جنین می‌شود.

• مصرف خودسرانهٔ داروها

از استفاده از هر نوع دارو و مکمل بدون مشورت با دکتر زنان و زایمان، بسیار خطرناک است، چراکه برخی داروها و مکمل‌ها می‌توانند تأثیرات منفی بر روی جنین داشته باشند و سبب نارسایی یا حتی سقط شوند.

• مصرف بیش‌ازحد کافئین و انرژی‌زا

مصرف بیش‌ازحد کافئین (موجود در قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و شکلات) در دوران حاملگی، به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود، زیرا مصرف بیش‌ازحد آن، سبب افزایش ضربان قلب و اضطراب در جنین می‌شود.

• تماس با مواد شیمیایی

توصیهٔ جدی می‌شود که در این دوران حساس، به‌شدت از تماس با مواد شیمیایی بپرهیزید، چراکه برخی از این مواد از طریق تنفس جذب شده و می‌تواند بر روند رشد جنین تأثیر سوء داشته باشند.

• تماس با مواد رادیواکتیو

پرتوهای رادیواکتیو اثرات منفی در رابطه با سلامت جنین دارند. درصورتی‌که نیاز به پرتودرمانی دارید، بهتر است که با متخصص زنان مشورت کرده و کسب تکلیف کنید.

• استفادهٔ بیش‌ازحد از آب گرم

حمام در آب گرم و به مدت طولانی ممکن است بر روی جریان خون و دمای بدن شما و جنین تأثیر بگذارد. بهتر است که زمان حمام خود را تا حد امکان کوتاه کنید و از آب ولرم برای استحمام استفاده کنید.

• تمرینات شدید ورزشی

در دوران حاملگی باید بسیار زیاد مراقب خود باشید و از انجام فعالیت‌های سنگین بپرهیزید، چراکه در صورت بی‌احتیاطی، احتمال سقط وجود خواهد داشت.

نکات تغذیه‌ای در دوران حاملگی

مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل، منابع پروتئینی از گوشت، ماهی، مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات سالم و تازه به مادر باردار کمک می‌کند تا از تمامی ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی موردنیاز بدن خود و جنین بهره‌برداری کند. البته فراموش نکنید که برای مصرف هر نوع مواد خوراکی یا مکمل‌ها، با دکتر زنان مشورت داشته باشید. از سری گروه‌های تغذیه‌ای سالم برای هر مادر باردار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف مواد غذایی حاوی اسید فولیک

مصرف مواد غذایی حاوی اسیدفولیک مانند سبزی‌جات تازه، نخودفرنگی، انگور، ماست و ماکارونی برای مادران باردار توصیه می‌شود.

• مصرف مواد غذایی حاوی آهن

مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی، نخود، لوبیا، اسفناج و سیب‌زمینی برای دریافت مقادیر زیادی از آهن، بسیار مفید است.

• مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم

کلسیم برای ساخت استخوان‌ها و دندان‌های سالم در جنین لازم است. مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی، پنیر، ماهی، بادام، کلم بروکلی و جوانه گندم، منابع خوبی برای دریافت کلسیم هستند.

• مصرف مواد غذایی حاوی فیبر

مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزی‌جات، غلات کامل و خرما، به پیشگیری از یبوست، کنترل قند خون و حفظ وزن سالم کمک می‌کند.

• مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین

مصرف منابع سالم پروتئین مانند مرغ، گوشت قرمز، ماهی، تخم‌مرغ، لوبیا و نخود به تأمین نیازهای پروتئینی بدن و ساخت بافت‌ها و سلول‌های جدید کمک می‌کند.

سخن پایانی

حاملگی یکی از پردغدغه‌ترین فصل‌های زندگی هر خانمی است، چراکه مسئولیت حفظ و نگه‌داری از هدیهٔ خداوند تا زمان تولد، بر عهدهٔ وی است. بنابراین توصیه می‌شود که به‌منظور جلوگیری از بروز هرگونه مشکلی، تحت نظر دکتر زنان قرار بگیرید. فراموش نکنید که این دوره مراقبت‌های زیادی را می‌طلبد. به همین منظور توصیه می‌شود که از ابتدای بارداری، روش مراقبتی و تغذیه‌ای را از متخصص زنان آموزش ببینید.