تاریخ ایران چند سال است؟ تمدن ۷۰۰۰ ساله سیلک و جیرفت
تاریخ ایران به عنوان یک تمدن کهن به حدود ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد بازمیگردد، یعنی چیزی حدود ۹۰۰۰ سال پیش. تمدنهای اولیهای که در این سرزمین شکل گرفتند، مانند تمدنهای سیلک کاشان و جیرفت، از اولین نشانههای تمدنهای ایران بهشمار میآیند.
با این حال، اگر به دوران تأسیس حکومتهای رسمی و سازمانیافته در ایران نگاهی بیندازیم، سلسله مادها که در قرن هشتم پیش از میلاد برپا شد، یکی از نخستین حکومتهای رسمی ایران محسوب میشود؛ بنابراین، قدمت تاریخ ایران به شکل سلسلههای حکومتی به حدود ۲۷۰۰ سال پیش بازمیگردد.
این تاریخ شامل تمدنهای پیش از آریایی، دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، و دورههای اسلامی، صفویان و سلسلههای پس از آن تا به امروز میشود.
معرفی تمدنهای سیلک کاشان و جیرفت
تمدنهای سیلک کاشان و جیرفت از کهنترین تمدنهای شناختهشده ایران و خاورمیانه بهشمار میروند. این تمدنها با آثار باستانی بهجامانده از آنها، بهخوبی نشان میدهند که ایرانیان در هزارههای پیش از میلاد به پیشرفتهای شگرفی در زمینههای معماری، هنر و کشاورزی دست یافته بودند.
تمدن سیلک کاشان، در نزدیکی شهر کاشان در استان اصفهان، به حدود ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد برمیگردد. آثار و شواهد بهدستآمده از تپههای سیلک، شامل ابزارهای سنگی، ظروف سفالی و نشانههایی از معماری ابتدایی است که زندگی اجتماعی و اقتصادی این مردم را نشان میدهد. یکی از ویژگیهای بارز تمدن سیلک، مهارت در ساخت سفالهای ساده و سپس سفالهای نقاشیشده است که با طرحهای هندسی و نقشهای حیوانی تزیین میشدند.
تمدن جیرفت در جنوب ایران، استان کرمان، نیز یکی دیگر از تمدنهای باستانی ایران است که به حدود ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد. در کاوشهای جیرفت، آثار ارزشمندی از جمله سنگهای حکاکیشده، ظروف سنگی و فلزی و حتی الواح نوشتههای تصویری بهدست آمده که همگی نشان از پیشرفت تکنولوژی و فرهنگ این تمدن دارند. موقعیت جغرافیایی جیرفت در مسیر رودخانهها و خاک حاصلخیز، نقش مهمی در توسعه و تجارت این تمدن ایفا میکرد.
هر دو تمدن سیلک و جیرفت، بهعنوان پایههای تاریخی و فرهنگی ایران باستان، گواهی بر سابقه غنی تمدنی ایرانزمین هستند. این تمدنها بهخوبی نشان میدهند که چگونه پیشینیان ایرانی در هنر، صنعت و کشاورزی به پیشرفتهایی دست یافته بودند که همچنان مورد توجه باستانشناسان و پژوهشگران است.
چه نشانه هایی از تمدن ۷ هزار ساله ایران باستان باقی مانده است؟
نشانههای تمدن ۷ هزار ساله ایران باستان از طریق آثار باستانی و کاوشهای انجامشده در محوطههای مختلف به دست آمده که نشاندهنده پیشرفتها و شیوههای زندگی مردمان این سرزمین در دورانهای کهن است. این نشانهها بهخوبی نشان میدهند که ایرانیان در حوزههایی مانند معماری، سفالگری، کشاورزی و نگارش پیشرفت کرده بودند. از جمله مهمترین این نشانهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سفالهای سیلک کاشان: تپههای سیلک در نزدیکی کاشان از مشهورترین محوطههای باستانی ایران است. سفالهای بهجامانده از تمدن سیلک نشاندهنده هنرمندی و خلاقیت مردم این منطقه است. سفالها با طرحهای هندسی و نقوش حیوانی تزیین شده و تکنیک ساخت سفال در سیلک، نشان از مهارت و تجربه سفالگران آن دوران دارد.
ابزارهای سنگی و استخوانی: در محوطههای باستانی ایران مانند سیلک و جیرفت، ابزارهایی از سنگ و استخوان کشف شده است که برای شکار، کشاورزی و دیگر فعالیتهای روزمره استفاده میشدند. این ابزارها نشاندهنده دانش فنی و نیاز به تولید ابزارهای مختلف برای زندگی و کار بوده است.
معماری و ساختارهای مسکونی: در تمدنهای باستانی ایران مانند سیلک و حتی جیرفت، بقایای سازههای مسکونی و ساختارهای معماری ساده ولی کاربردی یافت شده است. در سیلک کاشان، خانهها به صورت نیمهزیرزمینی ساخته شدهاند که برای مقابله با شرایط اقلیمی گرم و خشک مناسب بودند.
آثار سنگی و فلزی در جیرفت: یکی دیگر از نشانههای مهم تمدن ایران باستان آثار بهجامانده از جیرفت در جنوب ایران است. در این منطقه، انواع ظروف سنگی و فلزی کشف شده که با طرحهای حکاکیشده هنرمندانه تزیین شدهاند. این آثار نشاندهنده سطح بالای صنایع دستی و هنری آن دوره و حتی برقراری ارتباط تجاری با دیگر تمدنها است.
لوحهای تصویری و نمادهای نگارشی: در برخی کاوشها، الواحی با نقشهای تصویری و نمادهای اولیه نوشتاری یافت شده که به نوعی از پیشرفتهای فرهنگی و شکلگیری ابتدایی نوشتار خبر میدهد. این الواح اولین نشانههای تمایل انسان به مستندسازی و ثبت اطلاعات هستند و احتمالاً برای ثبت اطلاعات اقتصادی یا مذهبی به کار میرفتهاند.
این آثار باستانی بهخوبی نشان میدهند که مردم ایران در هزارههای پیشین به دانش و هنر در حوزههای مختلف دست یافته بودند و تمدن ایرانی از کهنترین تمدنهای سازمانیافته و پیشرفته به شمار میرود.