گفتو گو با مریم مجد، عکاس ورزشی برتر قاره آسیا
۲۹ اردیبهشت ۹۷ انجمن خبرنگاران و عکاسان ورزشی (AIPS) فراخوانی برای اولین جشنواره برترین آثار ورزشی منتشر کرد. بعد از ارسال ۱۲۷۳ اثر از ۱۱۹ کشور، آثار در مراحل مختلف بررسی شد تا اینکه در نهایت در مراسمی که در لوزان و همزمان با هشتاد و دومین کنگره ایپس برگزار شد، برترینها مورد تقدیر قرار گرفتند. البته این جشنواره ۱۰ اثر برتر هر قاره را هم مشخص کرد که در این بین نام سه تن از عکاسان ایرانی میدرخشید. امین محمد جمالی با اثر «ورزش و رقابت با عشق، اعتماد و ایمان»، مریم مجد با اثری درباره خواهران منصوریان و نعیم احمدی با گزارشی که محورش ورزش زنان است توانستهاند سه نفر از برترینهای آسیا باشند. مریم مجد متولد ۱۳۶۵ و فارغ التحصیل رشته عکاسی از دانشکده هنر و معماری است که با او به گفتوگو نشستهایم.
چرا عکاسی ورزشی؟ این به علاقهتان به ورزش برمیگردد؟
آشناییام با دوربین برمیگردد به سالهای دوم- سوم ابتدایی. دوره راهنمایی هم تفریحی با دوربین آنالوگ عکاسی میکردم، اما در دوره دبیرستان چون در رشته سینما تحصیل میکردم، داستان عکاسی کردن برایم جدیتر و هدفمندتر شد. یعنی از سال ۸۲ عکاسی برایم به صورت آکادمیک و از سال ۸۴ عکاسی به شغلم تبدیل شد. اما دغدغه عکاسی ورزشی برمیگردد به سالهای پیش از حضورم در مطبوعات. چون خودم ورزش حرفهای میکردم و همیشه نبود یک عکاس حرفهای حین برگزاری مسابقات به وضوح حس میشد. فکر میکنم هر کسی که در دوره نوجوانی به ورزش حرفهای مشغول است دوست دارد حداقل یک عکس باکیفیت و البته حرفهای از این دوران داشته باشد. اگر به ۱۵- ۱۴ سال پیش برگردیم، تقریباً تمام هم سن و سالان من که در دوره نوجوانی ورزش میکردند خوب حرفم را درک میکنند که در آن دوران عکسهای ورزشی تنها منوط به بخش اهدای جوایز بوده و طبیعتاً عکسها، عکسهای با کیفیتی نبودند. این شد که سراغ عکاسی ورزشی رفتم. اما خوشبختانه چند سالی است که این رشته رواج پیدا کرده و این رشته دیگر آن رشته محدود سابق نیست.
در سالهای نوجوانی چه ورزشی میکردید؟ هنوز هم ورزشکار باقی ماندهاید؟
دوران ابتدایی در رشته دو ومیدانی ورزش میکردم و توانستم دوبار مدال نقره کسب کنم. بعدتر تنیس و والیبال را به صورت حرفهای دنبال میکردم. ولی این سالها به خاطر درگیریهای شغلی ورزش را ادامه ندادم اما بعضی روزها که برای عکاسی از تیم والیبال بانوان به سالن تمرین میروم به اصرار بچههای تیم دوربین را کنار میگذارم و دستی به توپ میرسانم.
چطور وارد مطبوعات شدید و اصلاً چرا این حوزه را انتخاب کردید؟
حدوداً ۱۵ سال است که در حوزههای اجتماعی و ورزشی عکاسی میکنم. در دوران دانشجویی برای خبرگزاری ایسنا عکاسی میکردم، اما این دوران به نوعی کارآموزی بود. چرا که ایسنا این امکان را برای ما فراهم کرده بود که به عنوان دانشجویان رشته عکاسی، عکسهایی که گرفته بودیم را روی سایت قرار دهیم و عکسهای ما هم در کنار کارهای عکاسان حرفهای دیده شود. اما بعد از ایسنا به عنوان عکاس در روزنامههای حیات نو، اعتماد ملی، اعتماد، شرق، فرهنگ و آشتی، همشهری، گروه مجلات همشهری و مجله زنان مشغول به فعالیت شدم.
تا به حال از ورزش مردان عکاسی کردهاید؟ یا فقط در حوزه عکاسی از ورزش بانوان مشغول فعالیت هستید؟
بله؛ عکاسی از فوتبال مردان را برای اولین بار سال ۱۳۸۷ در بازیهای مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ که بین دو تیم ایران و کره جنوبی بود، تجربه کردم. از گل جواد نکونام هم عکس دارم، هرچند خیلی حرفهای نبود و زاییده شرایط و حضور در استادیوم گرفته شده بود. تجربه دومم برمیگردد به ۵ سال پیش. سال ۱۳۹۲ به ورزشگاه راه آهن رفتم و از علی دایی و بازیکنانش عکاسی کردم. به همین ترتیب سال ۲۰۱۱ به عنوان اولین عکاس زن ایرانی اعتبارنامه از فیفا برای جام جهانی فوتبال زنان گرفتم و سال ۱۳۹۳ هم از طرف AFC تقدیر شدم و همچنین موفق به کسب اعتبارنامه برای عکاسی از بازیهای سریA ایتالیا شدم. هیچوقت به این رشته جنسیتی نگاه نکردم. به نظرم عکاسی ورزشی تخصصی است که زنانه و مردانه ندارد، مانند خیلی از رشتهها و حرفههای دیگر. به نظرم امروزه زنان در خیلی از حرفههایی که مختص مردان است خیلی بهتر و کارآمدتر عمل کردهاند و ثابت کردهاند که هیچ رشتهای نیست که فقط مختص مردان یا زنان باشد. این اتفاق کمی دیر، اما در نهایت مسیر درست خود را پیدا کرد و امروزه زنان حضور بسیار فعالی در اجتماع دارند. البته رشته عکاسی از همان ابتدا هم محدودیتی برای زنان نداشته، اما وقتی عکاسی وارد حوزه خبری و ورزشی میشود، محدودیتهایی ایجاد میکند.
با موقعیت هیجانانگیز شرکت در جشنواره AIPS چطور رو به رو شدید؟
این جشنواره برای اولین بار است که بین ۴ قاره برگزار شد. ما در بخش جهانی ۱۳ نفر بودیم که از مرحله اول داوری عبور کرده و آثارمان به مرحله بالاتر راه پیدا کرد. کیفیت آثار بسیار بالا و چون این مسابقه در سطح جهانی برگزار میشد طبیعتاً رقابت سختی بین آثار برقرار بود. بعدتر رئیس برگزاری این جشنواره بیانیهای دادند که از هر قاره ۱۰ اثر برتر را انتخاب خواهند کرد. افتخار این را داشتم که اثرم در بین عکاسان قاره آسیا در بخش عکاسی ورزشی جزو ۱۰ اثر برگزیده قرار گرفت. من توانستم با دو اثر در این مسابقه شرکت کنم. اولین اثر یک فریم از مسابقات راگبی بین تیمهای ایران و آلمان و اثر بعدی مجموعه عکس که شامل ۵ فریم عکس از زندگی خواهران منصوریان بود در این جشنواره شرکت کردم. برای انتخاب دو دلیل داشتم. اول اینکه من با خواهران منصوریان از زمانی که عکاسی تیم ووشو را انجام میدادم آشنا شدم و یک دوستی عمیقی بین ما شکل گرفت. دومین دلیلم مربوط به شرایط شرکت در قسمت مجموعه عکس جشنواره بود که عکسها باید راوی زندگی ورزشکاران میبودند. به نظرم بهترین انتخاب برای شرکت در بخش مجموعه عکس همین ۵ فریم بود. البته خوب است اینجا اشارهای هم به این موضوع داشته باشم که من عکاسی از خواهران منصوریان را قبل از مستند «صفر تا سکو» انجام داده بودم و همکاری من بهعنوان عکاس و مشاور، تا پروسه ساخت مستند با آنها ادامه داشت.
مطالب مرتبط:
نگاهی به خرافات عجیب و غریب ورزشکاران مشهور دنیا و ایران
عکسهای زیباترین گویندگان ورزشی زن در جهان
گفتوگو با زری فتحی، جوانترین داور بینالمللی ایران
گفتگو با کتایون خسرویار، سرمربی تیم فوتبال زیر ۱۹ سال دختران ایران
منبع: مجله ایران بانو
[…] مطالب مرتبط: گفتو گو با مریم مجد، عکاس ورزشی برتر قاره آسیا […]