برای آزاد شدن تخمک چه بخوریم؟
برگ کلم، اسموتی سبز، زردچوبه و روغن نارگیل از جمله موادی هستند که مکرراً در مورد خواص درمانی آنها بر روی سلامت جنسی و باروری زنان با عنوان گیاهان و مواد غذایی فوق العاده برتر شنیدهایم اما واقعاً چه چیزی میتواند کیفیت تخمک را جهت آزاد شدن از تخمدان تقویت کرده و در آزادسازی آن موثر باشد؟ حقیقت این است که متاسفانه هیچ ماده غذایی خاصی وجود ندارد که توان صددرصدی آن را داشته باشد که کیفیت تخمکها را آنقدر تقویت کند تا تخمکها تنها با خوردن آن ماده غذایی خاص آزاد شوند. برخلاف ادعاهایی که شرکتهای تبلیغاتی در فروش محصولات خود همچون چای و انواع مکملها و غذاهای دیگر درباره موثر واقع شدن تولیدات خود در چرخه تخمک گذاری و آزادسازی تخمک از تخمدانها دارند اما در واقعیت هیچ یک از این موارد به صورت تکی و مجزا قابلیت افزایش تولید تخمک و آزادسازی آنها از تخمدانها را ندارند و اینها همه جنبه تبلیغی و روانی دارند.
در حقیقت، کیفیت تخمک به این بستگی دارد که از نظر ژنتیکی تخمک طبیعی بوده باشد و یا غیر طبیعی و دلیل اصلی کاهش کیفیت تخمک افزایش سن و قرارگیری بدن در برابر عفونتها، تب، استرس، مصرف الکل و قرارگیری در معرض سموم و انواع بیماریهای مولکولی و یا قرارگیری در معرض انواع رادیکالهای آزاد است که به آنها آسیب میرساند و آزاد سازی تخمک از تخمدان را با اختلال مواجه کرده و یا کیفیت آن را کاهش میدهد.
رژیم باروری و آزاد شدن تخمک
در حالی که هیچ مدرکی مبنی بر تایید خوردن غذای خاص جهت افزایش کیفیت تخمک گذاری و آزاد سازی تخمک از تخمدانها وجود ندارد اما رژیمهای غذایی خاصی میتواند باروری و احتمال آن را در خانمهای مبتلا به اختلالات تخمک گذاری بهبود دهد.
مطالعه هشت سالهای که بر روی بیش از ۱۷ هزار و ۵۰۰ زن متاهل صورت گرفته است نشان میدهد مواقعی که این افراد رژیم خاصی را در آزاد شدن تخمک جهت باروری رعایت میکردند، ناباروری به دلیل عدم تخمک گذاری و یا تخمک بیکیفیت کاهش قابل توجهی داشته و منجر به باروری موفق در فرد شد. این رژیم غذایی شامل استفاده بیشتر از چربیهای اشباع نشده نسبت به چربیهای ترانس و همچنین استفاده از پروتئینهای گیاهی بیشتر از پروتئینهای حیوانی و شامل کربوهیدراتهای کم گلیسمی، لبنیات پرچرب، مکمل ویتامینهای گیاهی و مکملهای آهن به شکل مصرف انواع گیاهان و قرصها است.
البته این مطالعه به این نتیجه ختم شد که این رژیم تنها باعث افزایش شانس تخمک گذاری و آزاد شدن تخمک با کیفیت و افزایش شانس باروری در زنانی میشود که با اختلالات تخمک گذاری مواجهند اما هیچ گونه نقشی در سبک زندگی زنان سالم بدون ناهنجاری در تخمک گذاری و باروری ندارد و میزان تأثیر یک رژیم خاص برای همه افراد یکسان نیست.
رژیم غذایی ایدهآل در افزایش کیفیت تخمک جهت آزاد شدن از تخمدان
در اینجا ما سعی نمودهایم یک سبک زندگی سالم و رژیم ایدهآل غذایی را معرفی کنیم که باعث بهبود عملکرد تخمدانها در آزاد سازی تخمک سالم و طبیعی دارد تا یک باروری سالم و بیعارضه حاصل گردد.
۱- آووکادو
آووکادو یک غذای عالی با چربی زیاد است که به بهبود عملکرد تخمدانها در آزاد سازی تخمک کمک میکند. آووکادو سرشار از چربیهای اشباع نشده (چربی مناسب بدن) است که به سلامتی و تقویت اندامهای تولید مثلی زنانه کمک می کند.
۲- عدس و لوبیا
کمبود آهن در بدن میتواند منجر به بروز اختلال در سیستم تولیدمثل زنان و مشکلات تخمک گذاری شود. لوبیا و عدس منابع غنی از آهن و انواع ویتامینها و مواد معدنی هستند که برای بدن و افزایش میزان باروری مفید هستند، بنابراین قرار دادن یک قسمت کوچک از عدس و لوبیا در وعده غذایی روزانه به هر شکل ممکن که مایل هستید مانند تهیه انواع خورشت و سالاد ضروری است.
۳- آجیلها و میوههای خشک
آجیلها و میوههای خشک منبع بسیارغنی از پروتئینها، ویتامینها و مواد معدنی ضروری بدن هستند. آجیلها منابع مقوی از سلنیوم هستند که ماده ویژهای در تخریب دیواره کروموزومی تخمکها میباشد. سلنیوم همچنین یک آنتی اکسیدان قوی است که رادیکالهای آزاد را در هسته خود نگه میدارد و باعث تولید بهتر تخمک در تخمدان میشود. آجیل را در میان وعده غذایی خود قرار داده و یا در وعده صبحانه میل کنید.
۴- دانه کنجد
دانههای کنجد سرشار از روی هستند و به تولید هورمونهای مفید برای سلامتی تخمکها کمک میکنند، دانههای کنجد سرشار از چربیهای اشباع هستند که میتوانید دانههای آن را هم به صورت خام و هم به صورت سوخاری بر روی نان و غلات و یا سالاد خود استفاده کنید.
۵- انواع توتها
انواع توتها توت قرمز و یا توت سفید خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارند که تخمکها را در مقابل رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. توت را میتوان به تنهایی و یا در سالاد اسموتی یا سالاد میوه میل نمود. توصیه میگردد هر هفته حداقل ۳ وعده توت بخورید.
۶- سبزیجات برگ سبز
سبزیجات برگ سبزی همچون اسفناج، کلم و سایر سبزیجات برگدار مقدار زیادی فولات، آهن، منگنز، کلسیم و ویتامین A دارند. حداقل ۲ قسمت از وعده غذایی روزانه خود را از این مواد قرار دهید تا نیازهای تغذیهای باروری بدنتان تامین گردد.
۷- زنجبیل
یکی دیگر از مواد غذایی مقوی و ایدهآل، زنجبیل است که با خواص ضد التهابی خود گردش خون را افزایش داده و هضم مواد غذایی را راحتتر میکند و همچنین رفع کننده انواع بیماریهای تولید مثلی و مشکلات و اختلالات قاعدگی و تخمک گذاری است. یکی از راههای استفاده از این ماده غذایی نوشیدن چای زنجبیل است، همچنین میتوانید این ادویه را به سس سالادتان نیز اضافه کنید.
۸- ریشه گیاه ماکا یا مکا
ریشه ماکا گیاهی شگفت انگیز با ۳۱ ماده مغذی و معدنی و درمان کننده ۶۰ نوع بیماری است که در افزایش کیفیت اسپرم و تخمکها تاثیر بسیاری دارد، همچنین عدم تعادل هورمونهای زنانه را تثبیت نموده و در افزایش میل جنسی نیز بسیار موثر است. این گیاه به دو صورت پودر یا کپسول دارویی در حال حاضر مصرف میشود اما میتوان ریشه گیاه ماکا را سابید و در انواع نوشیدنیها و دمنوشهای گیاهی مورد استفاده قرار داد و یا در تولید انواع شکلات نیز استفاده کرد.
۹- دارچین
دارچین، ادویهای فوق العاده برای بهبود عملکرد تخمدانها و تشویق آنها به تولید مثل و تشویق آزاد سازی تخمک با تحریک فرایند تخمک گذاری است. به زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک و یاpcos توصیه میشود که دارچین را به عنوان یک ادویه و طعم دهنده و یا دمنوش در رژیم غذایی خود قرار دهند.
۱۰- آب
آب، اگرچه از نظر ویژگیهای مواد غذایی جزو مواد غذایی نیست اما یک ماده اساسی و مورد نیاز جهت سلامتی و تندرستی اندامهای بدن از جمله تخمکها است. نوشیدن ۸ لیوان آب در روز علاوه بر عملکرد صحیح بدن در عملکرد اندامهای تناسلی و حفظ و تقویت باروری بسیار مفید است. از خوردن آب در بطریهای پلاستیکی اجتناب کنید زیرا بر سلامت تخمک تاثیر نامناسب و عکس میگذارند مواد شیمیایی خطرناک موجود در بطریهای پلاستیکی در آب حل شده و بر سلامت تخمکها تاثیر نامناسب میگذارد.
سایر اصول جهت تقویت سلامت و کیفیت تخمکها و آزاد شدن موفق آنها در یک بارداری سالم
ممکن است شما نگران حفظ قابلیت بارداری و امکان باروریتان در محدوده سنی ۳۵ تا ۴۰ سال بوده باشید اینجا یا توان اندامهای جنسیتان در حد حفظ یک بارداری موفق خواهد بود و یا برایتان به یک دغدغه اساسی تبدیل شده و استرس فراوانی ایجاد کرده باشد.
اقدامات قابل توجه دیگری وجود دارند که شما میتوانید جهت تقویت عملکرد و کیفیت تخمک گذاری و آزاد سازی تخمک از تخمدانها انجام دهید. از مکملها و ویتامینها گرفته تا گیاهان دارویی و همچنین تغییر سبک زندگی از جمله روشهای تجویز شده برای بهبود عملکرد اندامهای تناسلی و جنسی و بهبود عملکرد تخمدانها در تولید و آزادسازی تخمکها هستند. اِعمال تغییرات ساده در شیوه زندگی میتواند تاثیر شگرفی در تقویت توانایی بارداریتان داشته باشد. در اینجا ما به مسائل تاثیرگذار دیگری در آزادسازی تخمک از تخمدانها جهت حفظ یک بارداری موفق اشاره میکنیم:
۱- از کافئین، الکل و سیگار به شدت دوری کنید
سیگار همیشه یک تهدید بزرگ برای سلامتی بدن بوده و در یک زن در سنین بارداری نیز یک عامل تهدید کننده جدی در سلامت و کیفیت تخمک آزاد شده از تخمدانها و در نهایت باروری موفق محسوب میشود. یک زن سیگاری هیچگاه تخمک با کیفیتی نخواهد داشت و احتمال بروز ناهنجاریهای ژنی در تخمک آزاد شده در زنان سیگاری بسیار بالاتر از زنان غیر سیگاری است. مواد شیمیایی موجود در توتون سیگار DNA تخمک را جهش داده و آن را ناتوان میکند. الکل نیز به همان اندازه شانس بارداری را کاهش داده و چرخه قاعدگی را دچار اختلال مینماید.
۲- استرس خود را کنترل کنید
استرس، باعث تولید هورمونهای کورتیزول و پرولاکتین در بدن فرد میشود که این هورمونها میتوانند تخمک گذاری و تولید یک تخمک با کیفیت را دچار اختلال نمایند. سعی کنید از استرس و افکار استرسزا دوری کنید و انرژی را به زندگی خود برگردانید، روی افکار و فعالیتهای مثبت و انرژیزا تمرکز کنید و به رقص و یوگا روزانه بپردازید. در سبک زندگی خود تغییر مثبت ایجاد نمایید تا هرگونه استرسی از بدنتان دور شود و فرآیند تولید تخمک و باروری نیز فرایند مثبت و سالمی شود.
۳- یک رژیم سالم و ایدهآل را برگزینید
یک رژیم سالم و ایدهآل برای سلامت تخمکها و آزادسازی مناسب تخمک رژیمی سرشار از سبزیجات برگ سبز، ماهی، آجیل و انواع میوههای تازه است. این مواد در تقویت باروری و سالم ماندن تخمکها بسیار تاثیر گذار بوده و بر عکس غذاهای فست فودی و نیمه آماده و غذاهای گوشتی، نمکی و بسیار شیرین یا پرچرب تاثیر نامناسبی بر این فرآیند دارند، بنابراین از خوردن این مواد به شدت خودداری نمایید.
۴- BMI یا شاخص توده بدنی طبیعی داشته باشید
چاقی عامل اصلی ناباروری است. چربی اضافی در بدن منجر به ایجاد اختلال در فرآیند آزاد سازی تخمک و عملکرد تخمدانها در تخمک گذاری و یک بارداری موفق و طبیعی میشود. همچنین تعادل هورمونی بدن را برهم میزند و چرخه قاعدگی را به تاخیر میاندازد و منجر به تخمدان پلی کیستیک PCOS میشود. با خوردن غذاهای سالم و ورزش BMI طبیعی را حفظ کنید.
۵- گردش خون سالم را حفظ کنید
گردش خون سالم در اندامهای تولید مثلی در عملکرد صحیح تخمدانها در تولید تخمک و آزاد شدن تخمک لازم است. خون غنی از اکسیژن بوده که در تولید تخمک کمک کننده است و کمبود آب میتواند جریان خون راکاهش دهد و عملکرد تخمک گذاری را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین خوردن آب کافی برای گردش خون مناسب نیاز ضروری است و یوگا تمرین دیگری برای گردش خون مناسب است.
۶- مکملها و ویتامینها را از خاطر نبرید
برای داشتن یک بارداری موفق، خوردن انواع ویتامینها و مکملهای تغذیهای جهت تقویت عملکرد اندامهای تولید مثلی و همچنین تولید یک تخمک مقوی و سالم بسیار مورد نیاز است. خوردن فولیک اسید قبل از بارداری و یا حتی پس از آن نیز یک نیاز ضروری است. کوآنزیم کیوتن ۱۰Q یک مکمل تغذیهای است که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی اغلب توصیه به مصرف میگردد.
۷- ماساژ شکمی ماساژ ایدهآلی جهت بارداری است
ماساژ شکمی یکی از بهترین روشهای درمانی است که باعث افزایش گردش خون در ناحیه شکم، رحم و تخمدانها میشود وخون راکد و قدیمی را دفع میکند. فردی را انتخاب کنید که در این امر تخصص کافی دارد و پس از پایان دوره قاعدگی خود ماساژ شکمی بگیرید و سپس برای بارداری اقدام کنید. توصیه شده حداقل ۴ ماساژ در هفته داشته باشید تا تخمکها به راحتی آزاد شوند.
۸- خوردن یک صبحانه کامل فرآیند باروری را تقویت میکند
خوردن صبحانه به ویژه برای زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS بسیار ضروری است. دریافت کالری مناسب روزانه در هنگام صبحانه در کاهش تستوسترون و انسولین کمک کننده است و وضعیت تولید تخمک از تخمدانها را بهبود میبخشد. مقادیر بالای این دو هورمون در بدن مانعی بزرگ در آزاد شدن تخمک از تخمدانها بوده و عامل PCOS و یا تخمدان پلی کیستیک هستند. حتماً یک وعده کامل صبحانه و صبحانه مغذی بخورید، یک وعده کامل صبحانه حاوی کربوهیدراتهای پیچیده مانند گندم، جو دوسر، چربی و انواع پروتئینها در وعده صبحانه است. این مواد غذایی را به وعده صبحانه خود بیافزایید تا در کنترل سطح انسولین بدن تاثیر گذار بوده و باروری سالمی را تجربه کنید.