آموزش رعایت حقوق دیگران به کودکان
بدون شک هر انسانی بر روی کره زمین از حق نفس کشیدن، حق زنده ماندن، حق زندگی کردن و بسیاری از حقوق شهروندی دیگر برخوردار است و آموزشهای رعایت این حقوق، ابتدا از نهاد خانواده شروع میشود و فرزندان این آموزشها را در ابتدا با رعایت حقوق خود توسط پدر و مادر و سایرین میآموزند و سپس خود به عنوان یک شهروند ملزم به رعایت حقوق دیگر شهروندان خواهند شد. احترام گذاشتن و رعایت حقوق دیگران یک ویژگی اکتسابی است که فرد باید آن را در طول زندگی و در واقع از طریق والدین فراگرفته باشد؛ اما متاسفانه امروزه بیشترین سطح بیاحترامی را در جوانان نسل حاضر نسبت به والدین خود و سایر شهرونداِن پا به سن گذاشته میبینیم و قبل از آنکه بخواهیم جوانان را محکوم کرده و مقصر بدانیم باید بدانیم که خود به عنوان والدین این نوجوانان، مسئول رفتار ناپسند آنها هستیم. ما در جایگاه والد میتوانیم کارهای بسیاری را در زمینه آموزش حریم شخصی و رعایت حقوق دیگران به کودکان انجام دهیم. در ابتدا باید بدانیم که در مسیر آموزش این حقوق باید به حقوق شخصی و قانونی فرزند خود آگاه بوده و حقوق قانونی و شخصیاش را رعایت کنیم و اصول زیر را به او آموزش دهیم:
آموزش رعایت حقوق دیگران به کودکان
۱- به کودک احترام بگذارید
یکی از مشکلاتی که امروزه بیش از پیش خود را نشان میدهد، عدم احترام گذاشتن والدین به کودکان است. متاسفانه برخی از والدین کودک را از حق اظهارنظر، حق داشتن حریم شخصی و سایر حقوق محروم میسازند. این گونه والدین نه تنها به حقوق دیگران بلکه حتی به حقوق شخصی خود به عنوان یک انسان محترم و با شخصیت نیز احترام نمیگذارند. توجه به حقوق خود به عنوان والد در وهله اول و سپس توجه به حقوق کودکان در مرحله دوم، پیش زمینه آموزش رعایت حقوق دیگران به کودکان است. در واقع آموزش رفتار احترام آمیز از مهمترین وظایفی است که به عهده والدین است و بهترین راه آموزش آن “نشان دادن احترام به خود او است”.
۲- به او بیاموزید که با دیگران همانگونه رفتار کند که دوست دارد دیگران با او رفتار کند
به فرزندتان بیاموزید که هر فردی حریم شخصی دارد و هنگام ورود به حریم شخصی دیگران باید از قبل اجازه بگیرد مثلا به فرزند خود بیاموزید که برای ورود به اتاقی که در آن بسته است باید در بزند و اجازه بگیرد. همچنین به او بیاموزید هنگام حضور در منزل شخصی دیگران هرگز به وسایل شخصیشان بدون اجازه دست نزنند و به او بگویید همان گونه که دوست دارد طرف مقابل با آنها برخورد کرده و حریم شخصیاش را در نظر بگیرند با آنها برخورد کند.
۳- حضور در کارهای گروهی روشی برای آموزش حقوق دیگران به کودکان است
چه در محیط خانوادگی و چه در سایر محیطهایی که کودک در آن حضور مییابد مانند مهدکودک، مدرسه و کتابخانهها به او یاد دهید که به حقوق دیگران احترام بگذارد.
۴- هنگام حضور در اجتماع مانند دیگران حق استفاده از وسایل را دارد
کودکتان با حضور در اجتماع یاد میگیرد از خدمات شهری مانند اسباب بازیهای موجود و ابزار مورد استفاده در پارکها و فضاهای شهری مانند سایرین و به اندازه دیگران حق استفاده خواهد داشت؛ زیرا حق استفاده از این امکانات عمومی است و تنها مختص او نبوده و یاد میگیرد که دیگران نیز حقوق مشابهی مانند او خواهند داشت.
۵- حضور کودک در بین همسالان و ملاقات با دوستان را بیشتر کنید
با تقویت امکان حضور کودکان در بین هم سن و سالانش و همچنین ملاقات با دوستان و قرارگیری در جمع دوستانه امکان مراوده، صحبت و بازی، مشارکت و رعایت حقوق دیگران به کودکان را به او یاد خواهید داد و اینگونه فرزندتان یاد میگیرد که در بازیها و جمعهای دوستانه به حقوق دیگران احترام بگذارد.
۶- پیروی از قوانین و تقویت آن در روابط اجتماعی کودک را آموزش دهید
کودک کوچکتان هنگام قرارگیری در اجتماع باید کم کم آموزشهای لازم را در زمینه پیروی از قوانین حاکم بر جامعه به عنوان هنجار اجتماعی ببیند و با نحوه برخورد با آنها آشنا گردد. قوانین ساده و اصولی چون قانون رفت و آمد، قوانین موجود در پیادهروها و خیابانها، قانون حفظ حریم شخصی دیگران هنگام حضور در صفهای مختلف و نریختن زباله در اماکن عمومی که سایرین نیز از آن استفاده میکنند.
۷- آموزش دهید هنگام حضور در اجتماع صبر و تحمل داشته باشد
صبر و کنترل احساسات شخصی هنگام مواجهه با صفهای طولانی و قرارگیری در آن و حفظ حریم شخصی دیگران یکی از اصول اساسی قرار گیری در اجتماع است که دیگران نیز از آن حق دارند. کودک باید این مهارت را در خانواده و هنگام درخواست از والدین و انتظار برای پاسخگویی یاد بگیرد.
۸- به او یاد دهید هنگام گرفتن خدمتی از اطرافیان از آنها تشکر کند
کودک باید در خانواده یاد بگیرد هنگامی که خدمتی از جانب سایر اعضای خانواده دریافت میکند برای تشکر از کمک دیگران در قبال خود از کلماتی مانند سپاسگزارم و متشکرم استفاده کند. همچنین بیاموزد که سایرین هیچگونه وظیفهای در مقابل اعمال آنها نداشته و این خدمت تنها کمکی از جانب ایشان است و نباید تنها به یک تشکر لفظی اکتفا کرده و در مقابل خدمتی که دریافت کردهاند تا آنجا که میتوانند به جبران خدمت برآیند و این یکی از آموزشهای لازم جهت رعایت حقوق دیگران به کودکان است.
۹- با رعایت عدم ورود به میان صحبت دیگران به آنها احترام بگذارند
به کودک خود در خانواده آموزش دهید هنگامی که دیگران درحال صحبت هستند برای اظهارنظر شخصی خود اندکی صبر نموده و وارد کلام دیگران نشوند. اینگونه به بچهها یاد میدهید که به فضای شخصی دیگران و حریم شخصی آنها که یکی از حقوق شخصی آنها است احترام بگذارند.
بیشتر بخوانید:
سه شیوۀ اشتباه در تربیت فرزندان