دخالت والدین در دعوای کودکان

دعوای کودکان اتفاق رایج و بسیار طبیعی است مخصوصا بین خواهر و برادرها و یا بچه‌هایی که ساعت‌های طولانی کنار هم هستند و با هم بازی می‌کنند. وقتی تعداد فرزندان بیشتر از یکی می‌شود، مسئله مهمی به نام دعوا رخ می‌دهد که بسیار ناراحت کننده است و انرژی زیادی از والدین می‌گیرد. والدین دید مثبتی به دعوای کودکان ندارند و آن را نشانه ضعف تربیتی خود می‌دانند و توقع دارند که کودکانشان همیشه و در همه حال در صلح و صفا و آرامش باشند. اما وقتی به عقب برگردید و دوران کودکی خود را مرور کنید، یادتان می‌آید که شما هم با خواهر و برادر و دوستان خود دعوا و جدل می‌کردید و بعد از مدتی دوباره با هم بازی می‌کردید، پس جای نگرانی نیست.

دعوای کودکان در واقع زمینه‌ای است تا کودکان با سلایق و نظرات مختلف روبرو شوند و اینکه یاد بگیرند در صورت بروز اختلاف چگونه رفتار کنند و حق خود را بگیرند و در نهایت برای ورود به جامعه آماده شوند. کودکان در عین اینکه به هم محبت دارند، با هم احساس رقابت هم دارند، این نوسان در بین خواهر و برادرها بیشتر است. ناراحتی می‌تواند بر سر یک عروسک باشد و به تدریج دعوایشان بالا بگیرد. اینجاست که برخورد نزدیکان کودک خیلی مهم است. معمولا والدین در دعوای کودکان سریعا دخالت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که آنها خوشان مشکلشان را حل کنند و این کار درستی نیست و والدین باید بدانند که چه موقعی باید دخالت داشته باشند.

مهمترین کاری که والدین باید انجام دهند این است که خونسرد باشند و در دعوای کودکان دخالت نکنند تا آنها خودشان به حل مشکلشان بپردازند. در خیلی از مواقع بهتر است که نسبت به دعوای کودکان بی‌توجه باشید چون خیلی از این دعواها برای جلب توجه است، اما با رعایت بعضی از نکاتی که اشاره می‌کنیم می‌توانید به کودکان کمک کنید تا تنششان را کم کنند.

فراهم آوردن یک فرصت مناسب برای آموزش به آنها، برای اینکه درخواستشان را بدون پرخاش مطرح کنند.
از ابزارهای آموزشی برای آموزش حل مسائل بدون دعوا مثل کتاب داستان و نمایش‌های عروسکی استفاده کنید.
به جای قضاوت و جهت گیری، عدالت را برقرار کنید و با آنها همدلی کنید.
سعی کنید برای آنها کار یا سرگرمی ایجاد کنید.
با یک پیشنهاد خوب، دعوای میان آنها را تمام کنید، مثلا نوبتی بازی کنند.
در نزاع‌های کوچک کودکان دخالت نکنید و به سخن چینی‌هایشان اهمیت ندهید.
زمانیکه بچه‌ها بدون دعوا و به مدت طولانی بازی می‌کنند، آنها را تشویق کنید.
سعی کنید محیط خانه را آرام نگه دارید.
والدین به جای اینکه شروع به موعظه و نصیحت کنند بهتر است از کودکان سوال بپرسند. با سوال پرسیدن، آنها متوجه اشتباهات خود می‌شوند و معذرت خواهی می‌کنند. نکته مهمی که لازم به ذکر است، این است که کودکان را مجبور به معذرت خواهی نکنید.

چه زمانی لازم است که والدین در دعوای کودکان دخالت کنند؟

امکان آسیب زدن به هم داشته باشند.
زد و خورد فیزیکی رخ دهد.
حرف‌ها و فحش‌هایی که به هم می‌دهند فراتر از حدود خواهر و برادریشان است.
در دعواهایی که همیشه یک نفر بازنده و طرف دیگر زورگو و برنده است.

حال کاری که والدین باید انجام دهند این است که کودکان را از هم جدا کنند و به مدت چند دقیقه از هم دور نگهشان دارند و بعد از آن از کودکان علت دعوا را جویا شوند و به عدالت بینشان قضاوت کنند، یعنی اگر تنبیهی قرار است باشد برای هردوی آنها باشد. این کار زمانی است که کودکان در خانه و جلوی چشمان شما دعوا می‌کنند. اما زمانی پیش می‌آید که کودکان خارج از خانه، مثلا در مدرسه دعوا می‌کنند حال باید چه کاری انجام دهید؟ در این زمان باید به کودکتان یاد دهید که مقابله به مثل نکند، یعنی به او نگویید که اگر کسی تو را زد، تو هم او را بزن. در این زمان بهتر است که علت درگیری را از او بپرسید و با کودکتان همدلی کنید و به او این اطمینان را بدهید که از او حمایت می‌کنید و به او جسارت و مهارت حل مساله را یاد دهید و در نهایت می‌توانید به سراغ کودک زورگو بروید و به او یادآوری کنید که از کودکتان حمایت می‌کنید و اگر این روند ادامه پیدا کند به ضرر او تمام خواهد شد و طور دیگری برخورد خواهید کرد.

بر اساس مطالعات انجام شده در این زمینه، درگیری‌ها و تعارضات هنگام بازی از دوران کودکی تا دوران دبیرستان اثرات مثبتی دارد که یکی از آنها، منطقی بودن است. مهارت استدلال از جمله مهارت‌هایی است که در سنین بالاتر ایجاد می‌شود. همچنین این کودکان مهارت‌های دوست یابی و حفظ دوستی بیشتری دارند و راحت‌تر می‌توانند با مسائل کنار بیایند.طبق نتایج علمی، والدین از مداخله کردن احساس خوبی پیدا می‌کنند، البته کودکانشان نیز از اینکه احساساتشان شنیده شده، احساس مثبتی دارند. با این وجود والدین همیشه نباید وارد درگیری شوند و مداخله کنند چون زندگی بالا و پایین‌های زیادی دارد و والدین همیشه در کنار فرزندانشان نیستند. پس بهتر است کودک از قبل مهارت‌هایی برای حل مشکلاتش را یاد بگیرد. برخورد مناسب و اصولی والدین با دعوای کودکان کاری بسیار سخت است که نیاز به دانش و کسب تجربه دارد.

مطالب مرتبط: علت اضطراب و استرس در کودکان

عوامل عصبی بودن کودکان و راه‌های درمان آن

تاثیر بازی درمانی بر اضطراب کودکان