اثرات مخرب موبایل بر سلامت کودکان و عوارض بی‌شمار آن
امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که با پیشرفت تکنولوژی و ابزارهای ارتباطی ما نیز به ناچار باید با این مدرنیته شدن هماهنگ باشیم و از آن بهره گرفته و از این به روز شدن غافل نشویم. کودکان نیز در سنین پایین از والدین خود تقاضای داشتن گوشی یا تبلت و سایر تکنولوژی‌های ارتباطی و ابزارهای به روز برای بازی و فعالیت دارند و استفاده کودک از موبایل‌های هوشمند یکی از ضرورت‌های اجتناب ناپذیر این دوره است و نمی‌توان آنها را از این ابزار محروم و منع نمود. البته رها کردن کودک و آزاد گذاشتن کودکان در استفاده از موبایل و دادن دسترسی نامحدود به آنها یکی از بزرگترین اشتباهات تربیتی است و بهترین روش برخورد با تکنولوژی‌های نوین و گوشی‌های هوشمند شناخت مزایا و معایب‌شان و آموزش صحیح استفاده از آنها به کودکان است. در ادامه این مقاله سعی داریم به توضیح اثرات مخرب موبایل بر سلامت کودکان بپردازیم.
آسیب‌های موبایل بر روی کودک
۱. آسیب جسمی
۲. آسیب روحی
استفاده کودک از موبایل و تکنولوژی‌های به روز و هوشمند علاوه براثرات نامناسب و منفی روحی که در ادامه به آن می‌پردازیم تاثیرات جسمی نیز بر روی اندام‌ها و اعضای بدن خواهند گذاشت:
۱. آسیب به چشمان کودک
محققان ثابت کرده‌اند که استفاده طولانی مدت از موبایل و تبلت، می‌تواند بر سیستم عصبی چشم کودک تاثیر منفی گذاشته و نگاه کردن طولانی مدت به گوشی موبایل و یا بازی‌های رایانه‌ای باعث تاخیر در ترشح ملاتونین شده و این عمل منجر به بی‌خوابی در کودکان شود. همچنین خیره شدن به صفحه موبایل و ابزارهای ارتباطی دیگر بر کیفیت خواب نیز تاثیر منفی گذاشته و کیفیت خواب را پایین می‌آورد.
۲. اضافه وزن کودک
یکجانشینی یکی دیگر از اثرات مخرب موبایل بر سلامت کودکان است که در نتیجه آن فعالیت فیزیکی وتحرک کودکان کمتر شده و در معرض چاقی و اضافه وزن قرار می‌گیرند.
۳. مشکلات قلبی و بیماری‌های قلبی
کودکانی که در جریان یکجانشینی بازی‌های کامپیوتری و استفاده از موبایل، فعالیت فیزیکی و تحرکشان کاهش یافته بیشتر از سایر کودکان در معرض بیماری‌های قلبی، دیابت، سکته و چاقی و اضافه وزن قرار می‌گیرند و عواملی چون کاهش کیفیت خواب و پرخوری و اضافه وزن در درازمدت باعث افزایش احتمال سکته و ناراحتی‌های قلبی در سنین پایین‌تر خواهد شد.
۴. آسیب به انگشتان دست کودک
استفاده طولانی مدت و خارج از کنترل والدین از تکنولوژی‌های نوین چون آیپد، آیفون، تبلت و بازی‌های کامپیوتری باعث می‌شود در جریان لمس طولانی مدت صفحات لمسی این ابزارها ناهنجاری‌هایی در شکل گیری و فرم گرفتن انگشتان دست کودکان پیش آید، که اغلب والدین از آن نا آگاه بوده و یا غافل شوند، زیرا بیشتر به سلامت روان کودک می‌پردازند و از سلامت جسم او غافل می‌شوند. توصیه پزشکان اطفال به والدین دارای کودک زیر دو سال این است که این کودکان نه تنها نباید به تبلت، تلفن همراه، لپ تاپ و غیره دسترسی داشته باشند بلکه اصلا نباید جلوی هیچ صفحه نمایشی بنشینند و همچنین باید محدودیت دو ساعته استفاده کودکان بالای ۲ سال تا ۶ سال اِعمال نمود. پزشکان همچنین یکی از روش‌های تربیتی نادرست را قرار دادن انواع تکنولوژی‌ها حتی تلویزیون در اتاق خواب کودک دانستند و توصیه می‌کنند موبایلی که برای فرزند خود فراهم نموده‌اید حتماً قبل از خواب از فرزند خود جدا کنید تا الگوی خواب کودک مختل نشود زیرا این مسئله علاوه بر تأثیر منفی بر رشد روحی و هوش کودک بر رشد جسمی او نیز اثر منفی می گذارد.
۵. اتلاف وقت
گوشی‌های تلفن همراه و بازی‌های کامپیوتری به دلیل هیجان انگیز بودن و تحریک کنندگی بسیاری که دارند باعث سرگرم کردن طولانی مدت کودک یا نوجوان شده و این امر سبب می‌شود که کودک از رسیدگی به سایر امور و کارهای ضروری از جمله رسیدگی به تکالیف مدرسه باز بماند.
۶. کاهش سطح شنوایی
گوش دادن طولانی مدت با صدای بلند به موزیک با هدفون و یا هندزفری، منجر به عارضه‌های مختلفی همچون کاهش سطح شنوایی به صورت موقت و در صورت پیگیری نکردن دائمی خواهد شد. هدفون به دلیل انتقال اصوات به صورت بی‌واسطه و مستقیم بر روی سطح شنوایی و حلق تاثیر منفی گذاشته و حتی در برخی موارد منجر به سرطان نیز می‌شود.
۷. تومور مغزی
یکی از اثرات مخرب موبایل بر سلامت کودکان، ایجاد تومورهای مغزی در نوجوانی و بزرگسالی است و هر چه کودک مدت زمان بیشتری از وسایل الکترونیکی ارتباطی استفاده کند به دلیل امواج الکترومغناطیسی خطرناکی که این ابزار دارند احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش خواهد یافت.
۸. اعتیاد به وابستگی بیش ازحد به تلفن همراه
حتما شما نیز کودکی را دیده‌اید که از صبح زود تا پاسی از شب به بازی‌های کامپیوتری و پرهیجان و گاهاً رقابتی می‌پردازد و عملاً جدا کردن کودک از آن سخت است. پس از چند بار استفاده از این نوع بازی‌ها به دلیل طبیعت سطح بندی این نوع بازی‌ها و پرداخت هزینه برای قرارگیری در سطح بالاتر وابستگی و اعتیاد در کودک به وجود می‌آید؛ در نتیجه کودک از سایر امور غافل شده و تنها به رسیدن به مراحل بالاتر می‌اندیشد. علاوه بر اعتیاد و وابستگی که این بازی‌ها با خود به همراه دارند اغلب این بازی‌ها دارای تصاویر مستهجن بوده و در آن از کلمات نامناسب و نادرست استفاده می‌شود که تبعات جبران ناپذیری بر روح و روان کودک خواهد داشت.
۹. محدود شدن زمان یادگیری
طبیعی است که یک کودک نرمال باید از محیط اطرافش تجربه کسب کند و به یادگیری مسائل از دنیای اطراف بپردازد اما با رشد روز افزون و قارچ گونه تولید ابزارهای الکترونیکی و ارتباطی گسترده در دنیای امروز و طبیعت ذاتی انسان برای در اختیار داشتن بهترین‌ها ایجاب می‌کند که به داشتن این ابزارها تمایل داشته باشد و یکی از تبعات استفاده از چنین ابزاری در سنین پایین، محدود شدن فرصت یادگیری به دلیل محدود شدن دنیای کودک به یک صفحه نمایشگر کوچک است.
آسیب روحی و روانی ناشی از استفاده بیش از حد از تکنولوژی های نوین
۱. افزایش انزوا و افسردگی کودک
کودک در اثر سرگرم شدن با فعالیت‌های موبایلی، نیاز کمتری به حضور در دنیای واقعی در خود حس کرده و کمتر با همسالان و سایر اعضای خانواده ارتباط برقرار می‌کند که در نتیجه کودک منزوی و گوشه گیر شده و مهارت‌های اجتماعی را فرا نمی‌گیرد.
۲. بلوغ زود هنگام
دسترسی نامحدود به همه شبکه‌ها، سایت‌ها و کانال‌های ارتباطی در گوشی موبایل و اینترنت می‌تواند کودک را با دنیایی آشنا کند که با مسائل آن آشنایی نداشته و مناسب سن او نیست؛ این مسئله منجر به آشنایی زود هنگام کودک و بلوغ زودرس در او می‌شود که یکی از مهمترین اثرات مخرب موبایل بر سلامت کودکان است.
۳. افزایش اضطراب و نگرانی
استفاده طولانی مدت از گوشی‌های هوشمند و وابستگی که این تکنولوژی با خود به همراه دارد منجر به ایجاد نوعی حس سردرگرمی در نبود این ابزار در وجود کودک و نوجوان می‌شود که در لحظۀ نبود این تکنولوژی فرد دچار اضطراب، نگرانی و افزایش استرس خواهد شد.
۴. کاهش سطح خلاقیت و نوآوری
استفاده طولانی و بیش از حد از تلفن همراه بر روی خلاقیت و شکوفایی ذهن و اندیشه آنها تاثیر منفی گذاشته و فرد فرصت کشف و بروز استعدادهای ذاتی را نخواهد داشت؛ زیرا مدام و تمام وقت درگیر استفاده از این ابزار است.
سخن آخر:
ثابت شده که هرچه استفاده از این وسیله را محدود کرده و نظارت بیشتری بر روی استفاده از این ابزارها و تکنولوژی‌های به روز داشته باشید تربیت اصولی‌تر و استرس و نگرانی کمتری خواهید داشت و فرزندان نیز در شرایط روانی بهتری رشد کرده و پرورش خواهند یافت. کودکانی که در طول روز سه تا چهار بار از تلفن همراه استفاده می‌کنند نسبت به آن دسته از نوجوانان و کودکانی که در طول روز بیشتر از این مقدار با تکنولوژی‌ها در ارتباطند شرایط روحی و روانی مثبت‌تری خواهند داشت، شب‌ها راحت‌تر می‌خوابند، نگرانی و اضطراب کمتری خواهند داشت، روند تحصیلی مطلوبی را طی می‌کنند و فرد با نشاط‌تری خواهند بود.