آموزش مسائل جنسی و زناشویی به کودک
آموزش مسائل زناشویی و نکات جنسی به کودک یکی از دشوارترین مراحل فرزند پروری است که بیشتر والدین را درگیر خود میسازد. والدین به دلیل ناآشنایی با ظرافتهای کاربردی در آموزش و حل مسئله، اغلب با آموزش زودرس و شتابزده یا با تأخیر و پنهان کاری به سلامت جنسی کودک و شکل گیری شخصیت او لطمه میزنند و راه را اشتباه میروند. هدف مقاله آشنایی بیشتر خانوادهها با مسائل تربیتی و کلیدهای روشن و کاربردی در آموزش مسائل زناشویی به کودکان است.
شاید اولین خطایی که اکثر والدین دچار آن میشوند این است که غالبا لزومی نمیبینند در مورد مسائل جنسی با کودک خود صحبت کنند. والدین، پرستاران کودک و یا مربیانی که با کودکان سروکار دارند باید به این باور برسند که تا چه اندازه این مسائل و آموزش آن به فرزندان و کودکان اهمیت داشته و باید به این حس کنجکاوی طبیعی آنها پاسخ درست و به جایی داده شود. هیچ گاه احساسات آنها را مخفی یا سرکوب نکنید زیرا این عملکرد نامناسب، کنجکاوی معمولی بچهها را که لازمه رشد سالم و طبیعی آنهاست به جنبههای جنسی تبدیل نموده و زمینههای انحراف اخلاقی را در کودک ایجاد میکند. باید قبل از اینکه کودک، این مسائل را از راه نادرست و اطلاعات غلط از سایرافراد، یاد بگیرد والدین به خصوص مادران به آموزش این مسائل در زمان مناسب و مورد نیاز بچه بپردازند و با تربیت درست حس زیبای عشق ورزی، فداکاری، نوع دوستی و صمیمیت رابطه را به فرزند خود القا کنند، در نتیجه از این ارتباط یک غول دوسر خطرناک و آسیبرسان نسازند.
نکته: زمان طلایی آموزش، متناسب با سن کودک و حس کنجکاوی او است.
متاسفانه بعضی از والدین تا دوره بلوغ این فرایند آموزشی را به تاخیر میاندازند و زمانی که تغییرهای جنسی فرزندشان آشکار شد؛ به فکر آموزش مسائل و تربیت جنسی میپردازند. در حالی که آموزش باید خیلی قبلتر و در مرحله شناخت کودک از اندامهای جنسی خود یعنی در حدود ۵ تا ۶ سالگی (در برخی کودکان هوشیار خیلی قبلتر) البته سربستهتر و با رعایت اصول محافظتی صورت بگیرد. دومین اشتباه و خطای راهبردی در آموزش این است که برخی والدین حتی در زمان بلوغ فرزند هم به سوالات فرزندشان درباره مسائل جنسی با پرخاش و خشونت جواب میدهند و یا سکوت کرده و به اخمی بسنده میکنند که با این واکنش، این نکته در ذهن نوجوانان مبهمتر شده و قطعاً یک نوجوان منع شده از آموزش و کسب اطلاعات، حریصتر خواهد شد زیرا این یک اصل بوده که منع کردن همواره باعث حریص شدن میشود.
آموزش مسائل جنسی به کودک
هنگامی که کودک زیر ۶ سال در مورد اندام جنسی و یا نحوه تولد خود سئوال میکند:
کودکان نوپا و پیشدبستانی اغلب سوالاتی درمورد تولد خود و یا تولد سایر نوزادان میپرسند که همواره با پاسخ سربسته و مبهم والدین، به ظاهر راضی میشوند، اما کودکان در سنین مدرسه ممکن است سوالات دقیقتری داشته باشند و یا حتی در مورد رابطه جنسی بین پدر و مادر سوال کنند که اگر پاسخ شما قانع کننده نباشد مجبور خواهند شد اطلاعات نادرستی را از دوستان و همسالان خود بگیرند. هنگامی که فرزندتان سوالاتی در این زمینه از شما میپرسد در ابتدا از او بخواهید که هر چه در این زمینه میداند به شما بگوید؛ در صورت اشتباه برداشت فرزندتان از این مسئله، حتما به ذکر نکات صحیح و جزئیات بیشتر با او بپردازید و از ذکر نام کامل اندام جنسی پرهیز نکنید، بلکه مسائل را در آشکار و به طور کامل توضیح دهید و کنجکاوی فرزندتان را به گونهای درست برطرف کنید.
و اما آموزش کودکان زیر ۵ سال نکات آموزشی سختگیرانهتری خواهد داشت:
اغلب کودکان زیر ۵ سال کنجکاویهای بسیاری در ارتباط با فیزیک و آناتومی بدنشان و تفاوت اندام جنسیشان با جنس مخالف نخواهند داشت و ممکن است پرسشهایی را در این زمینه مطرح کنند، نکته مهم در آموزش این مسائل به کودک این است که شما باید نحوه آموزش مراقبتی و همراه با محدودیت را به کار بگیرید این مسئله یعنی اینکه:
۱- از بدو تولد مراقب باشید که فرزندتان اندام جنسی جنس مخالف مثلاً پدر، برادر و یا دوست (غیر همجنس) خود را به هیچ عنوان نبیند.
۲- هنگامی که کودک زیر ۶ سال از مادر خود میپرسد که چگونه به دنیا آمده است باید مادر جواب قانع کننده و صحیحی به فرزند خردسالش بدهد؛ مثلاً اینکه میتواند در جواب بگوید تو در جای مخصوصی در شکم من ماندی تا خوب رشد کنی، بعد از اینکه بزرگ شدی به دنیا آمدی؛ آن جای مخصوص یک کیسه به اسم رحم درون شکم من بود.
۳- در سنین پایین شستشوی کودک و تعویض لباسهایش را دور از نگاه دیگران، انجام دهید.
۴- به او توضیح دهید و بگویید که اندام خصوصی هرکسی مختص خود او است و نباید به کسی نشان داده شود حتی به دوست همجنس خود.
** همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که اهمیت این مسئله تا چه اندازه بزرگ و ویژه است و همیشه خود را در اولویت کسب اطلاعات از جانب فرزندتان قرار دهید زیرا اگر کودک از شما سوال کند بسیار بهتر از این است که از همسالان دیگر خود بپرسد.
۵- به جای برخورد خشن و سختگیرانه با محبت و آرامش به سوالات و کنجکاویهای طبیعی فرزندتان پاسخ دهید.
۶- گاهی خانوادههای اسلامی که بسیار مقید به اصول و آداب اسلامی هستند به اشتباه فکر میکنند که به هیچ عنوان نباید این مسائل را برای کودک توضیح دهند و آن را باز کنند. آن طرف ماجرا اشتباه دیگری در مورد خانوادههای غیر مقید و به اصطلاح روشنفکر و باز امروزی رخ میدهد این خانوادهها از همان کودکی با نشان دادن تصاویر جنسی ارتباط زن و مرد، اشتباه بزرگتر و غیر قابل جبرانی را مرتکب شده و قبح موضوع را برای کودک زیر سن بلوغ خود شکسته و آن را عادی جلوه میدهند که منجر به زمینه سازی مشکلات جنسی رفتاری خطرناکتری خواهد شد.
** نکته مهم در آموزش این است که متناسب با گروه سنی فرزندتان به آموزش برخی مسائل پرداخته و هیچ گاه او را از دانستن اصل ماجرا منع نکنید. اطلاعات کافی را به فرزندتان ارائه دهید البته متناسب با نوع سوالی که میپرسد و گروه سنی که تعلق دارد.
۷- هیچگاه به تعویض لباس در حضور فرزندتان نپردازید حتی اگر شما مادرید و فرزند دختری دارید.
۸- از پوشیدن لباس زیر در حضور فرزندتان اجتناب کنید و همیشه پوشش مناسبی داشته باشید.
۹- در هنگام استحمام حتماً لباس زیر به تن کنید و عریان در برابر فرزندتان ظاهر نشوید.
۱۰- از کودکی نحوه آموزش صحیح خوابیدن را به فرزندتان یاد دهید، به او بگویید که به پهلو خوابیده و دستها را در محل مناسبی روی شکم قرار دهد و او را از خوابیدن روی شکم در حالی که دستها در میان پاها قرار دارد منع کنید.
۱۱- به شرح تفاوت اندام جنسی دخترانه و پسرانه با شرح تفاوت حیوانات با یکدیگر بپردازید مثلاً تفاوت پستان گاو ماده و گاو نر را برای او بازگو کرده و بگویید که مثلا حیوانات نیز به انسان شباهت دارند.
– هنگامی که فرزند تان در سن ۱۱ تا ۱۳ سالگی است باید:
در مورد مسائل جنسی و ارتباط با همسالان و سایر افراد غیر هم جنس به طور کلی اطلاعات دقیق و لازم را به او ارائه دهید این که قوانین را برای ارتباطاتش وضع کنید مثلا اینکه:
۱- تا چه اندازه مجاز به ارتباط با دوستان هم جنس و اقوام غیر همجنس خود است.
۲- شرح دهید که موظف است هنگام خروج از منزل به شما گزارش دهد کجا و به همراه چه کسی خواهد رفت و در چه جمعی قرار خواهد گرفت، همچنین شرح اتفاقات روزمره در پایان روز اهمیت ویژهای دارد.
۳- در هر جایی که مشاهده کردید فرزندتان قانون شما را در مورد ارتباط با دیگران (هم جنس یا غیر همجنس) نقض کرده با ذکر دلیل به او بفهمانید که به چه دلیلی شما او را از این ارتباطات منع میکنید و فرزند خود را از عواقب موضوع آگاه سازید.
۴- هیچگاه فرزند خود را نترسانید؛ ترس منجر به مخفی کاری میشود و فرزندتان دیگر هیچ گاه مسائل را به درستی برایتان بازگو نخواهد کرد.
۵- بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی و روانشناسان داخلی بسیاری از گرایشهای اخلاقی نادرست در سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی یعنی دوره راهنمایی بروز میکنند. انحرافات جنسی مختلف که اغلب ناشی ازجلوگیری والدین از آگاهی کودک در سنین کودکی بوده در این سنین بروز میکند. یکی از این انحرافات تمایلات جنسی زن به زن و مرد به مرد است که شما موظف هستید اطلاعات لازم را در مورد این گروه موسوم به (LGBT) به فرزند خود ارائه دهید. داشتن اطلاعات کافی و لازم منجر میشود که هنگام مواجهه فرزندتان با چنین گروهها و با چنین تمایلاتی با احترام به آنها پاسخ رد داده و از شر عواقب سختی که ممکن است گریبان گیرش شود او را رها سازید.
۶- شما به عنوان والدین موظف هستید که در مورد مسائل عاطفی و کششهای جنسی که ممکن است مابین فرزندتان به شخص غیر همجنس پیش بیاید اطلاعات کافی به او ارائه دهید و قوانین ارتباطی لازم را وضع کنید و اگر متوجه شدید که فرزندتان درگیر یک چنین حسی شده است در وهله اول به نصیحت کردن و دادن اطلاعات لازم به او بپردازید، سپس آموزشهای لازم را در صورت لزوم به یک روانشناس محول کنید.
۷- شما موظفید که از بازه سنی ۱۴ سال تا سن بلوغ به فرزندتان همه آموزشهای جنسی لازم و اطلاعات لازم را در مورد همه گروهها با همه تمایلات جنسی به او بگویید، حتی در مورد ترنس سکشوال (دو جنسیتیها) که تعدادشان رو به فزونی است نیز اطلاعات کافی به کودک ارائه دهید، اینکه اینگونه افراد چه نیازها، تمایلات و انحرافات اخلاقی دارند و چگونه باید با اینگونه افراد برخورد شود.
نحوه شرح دیو تجاوز جنسی
شما باید به فرزندتان یاد دهید که چگونه در مواقع حساس در پاسخ به برخی درخواستها نه بگوید و چگونه از خطر دور شود. حتی چگونه این مسئله را با والدین خود مطرح سازد و آن را مخفی نکند. هم دختر و هم پسر ضرورت دارد که اطلاعاتی در مورد تجاوز جنسی داشته باشند به آنها یاد دهید که باید احترام فرد دیگر را در حوزه مسائل جنسی و بدن خود حفظ کنند. شاید لازم باشد که با آموزش این نکات، مهارتهای لازم را در زمینه مقابله با این مسئله پس از گفتگو برایش مهیا سازید؛ مثلاً او را به کلاسهای دفاع شخصی فرستاده تا در مواقع بحرانی از خود و بدنش محافظت کند.
همیشه و در همه حال هوشیار باشید و به فرزندتان نیز این هوشیاری و جسارت مقابله را آموزش دهید. در بسیاری از مواقع حتی یک سوت زدن ساده نیز میتواند از یک اتفاق و حادثه بزرگ جلوگیری کند.