تاثیر مشاجره والدین بر کودکان
در هر خانوادهای چه موفق و چه ناموفق؛ چه والدینی که با عشق و محبت بسیار با یکدیگر پیوند زناشویی بستهاند و چه آنهایی که به صورت سنتی و بیشتر از روی عقل و منطق در کنار هم قرار گرفتهاند، یقیناً اختلاف نظر، عدم تفاهم، مشاجره و بحث پیش میآید. در حقیقت مشاجره، بحث و اختلاف نظر یک امر طبیعی بوده و جزء لاینفک زندگی مشترک است اما نکته اساسی و مهم در این زمینه نحوه برخورد با مسائل و مشکلات و در حقیقت شیوه گفتمان، بحث و تبادل نظر در حضور فرزندان است. شما قطعاً پس از مدتی به یک نقطه نظر تفاهمی و یا غیر تفاهمی در مورد مسئله خواهید رسید که در نهایت منجر به حل موضوع میشود اما تاثیر دائمی که بحث و مشاجره بر روحیه فرزند و زندگی شخصی، فردی و جسم و روح او میگذارد غیرقابل بازگشت و غیر قابل جبران است. اهمیت این قضیه آن چنان است که حتی محققان میگویند تاثیر مشاجره والدین بر کودکان از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال است، در واقع تأثیر ناخوشایندی که این مشاجرات بر شخصیت فرزند میگذارند اینگونه است که از او پدر و مادری خشمگین و بیعاطفه میسازد که تاثیرش بر روی فرزندان او نیز قابل مشاهده است و در حقیقت فرزندان او نیز این تاثیرات را انتقال خواهند داد. اینگونه کودکان معمولا به جهت مشاجرات متعدد والدین امنیت روانی خود را از دست داده؛ منزوی و افسرده شده و آینده احساسی نه چندان خوبی در انتظارشان خواهد بود.
تاثیر مشاجره والدین بر کودکان
اثرات منفی مشاجره بر روح و روان کودک
- عدم امنیت روانی
- انزوا
- کاهش عزت نفس
- افسردگی
- خصومت ورزی
- اضطراب
اثرات منفی مشاجره بر جسم کودک
- شب ادراری
- بیخوابی
- تمایل به ناخن جویدن (ناشی از عدم امنیت روانی)
- خودزنی
- خود آزاری جسمی
- خشونت و پرخاشگری
- لجبازی
- افزایش فشارخون
- تاخیر در تکلم
- عدم کنترل دستشویی
کودک به محض بلند شدن صدای مادر احساس استرس، ترس و نگرانی شدیدی میکند که این احساس علاوه بر این که پایه گذار اخلاقها و عادتهای مخرب او در آینده میشود منجر به اضطراب، نگرانی، عدم تعادل روحی و ناامیدی او خواهد شد و از آنجایی که فرزند معمولاً بیشتر با مادر ارتباط عاطفی دارد؛ در این مشاجرات اغلب نگران مادر شده و از این مشاجرات این گونه برداشت میکند که قطعاً خطری بزرگ مادر را تهدید میکند و از این نظر هراسان شده و گاهاً نیز ممکن است دست به اقدامات خشونت بار در قبال پدر خود بزند. از این نظر حتی بسیارند کودکانی که به قتلهای شبانه پدر خود دست میزنند و از نظر روحی آسیبهای فراوانی میبینند.
نکته مهم: همه اختلاف نظرها بد نبوده و نحوه بیان اختلاف و نتیجه گیری در کمال آرامش و در حضور فرزندان در منزل اهمیت بسیار دارد؛ این که فرزند یاد بگیرد حتما اجازه بیان نظر را خواهد داشت و اختلاف نظر و عقیده همیشه درهمه امور وجود دارد و نحوه تصمیم گیری، مشاوره و تبادل نظر گروهی جزء فرایندهای طبیعی زندگی مشترک بوده و هیچ عامل خطرناکی در میان نیست. در جهت آموزش فرآیند طبیعی بحث و مجادله نیاز است که والدین مهارتهای مناسب فردی و ارتباطی را آموزش ببینند تا فرزندانی معقول تحویل جامعه دهند که به نظرات دیگران اهمیت داده و قادر به بیان نظر شخصی خود نیز باشند. گاهی تاثیر مشاجره والدین بر کودکان تا حدی است که ممکن است کودک به یک فرد بزهکار اجتماعی تبدیل شود؛ پس برای سلامتی فرزندتان هم که شده با شیوه صحیح با یکدیگر مجادله کنید:
دعوا و مشاجره در حضور فرزند قاعده و قانون مختص به خود را دارد:
۱- عادلانه و منصفانه دعوا کنید
از گفتن کلمات زشت و ناپسند همراه با تحقیر طرف مقابل (خود و خانوادهاش) خودداری کنید؛ شخصیت همسر خود را در دعوا حفظ نموده و هرگز از الفاظ زشت استفاده نکنید.
۲- همراه با آرامش و مسالمت بحث کنید
کودک باید تبادل نظر و بیان عقیده را در محیط آرام و مسالمت آمیز فرا گیرد. شما باید در بحثها و مشاجرات خود حتماً این قضیه را در نظر گرفته و با صدای بلند همراه با خشونت و شکستن وسایل منزل افکار و عقایدتان را بیان نکنید بلکه خونسرد بوده و مسالمت آمیز مسائل را حل نمایید.
۳- مطمئن شوید که کودک متوجه حل شدن مسئله مابین شما گشته است
چه به صورت لفظی و چه به صورت رفتاری به بیان برطرف شدن مشکل خود بپردازید و در عمل به فرزندتان نشان دهید که همه چیز در حالت طبیعی خود بوده و مسئله به طور کلی حل شده است مثلاً در پایان بحثها و مشاجرات یکدیگر را در آغوش گرفته و در حضور فرزندان ابراز محبت کنید تا فرزندتان هر دو سر قضیه را ببیند و یاد بگیرد که در پایان مشاجره صلح و آشتی و در نهایت عشق و محبت بین شما برقرار است و اینگونه، همان حس امنیت روانی را که کودک میترسد از دست داده باشد به او باز میگردانید.
۴- کودک را مجبور به جانبداری و انتخاب یکی از شما نکنید
هیچگاه در مشاجرات و بحثهای خود، از کودک برای بیان نظر و عقیده استفاده نکنید و کودک را در دو راهی انتخاب یکی از شما قرار ندهید؛ حتی در سادهترین موضوعات و یا به شوخی هیچگاه فرزند را در موضع قضاوت بین شما و همسرتان قرار ندهید. کودکان تنها باید شاهد گفتگوها باشند و در پایان حس خوشایند بین شما را نیز ببینند، اینگونه تاثیر مشاجره والدین بر کودکان به حداقل میرسد.
۵- حتماً شاهد با هم بودنتان به صورت واقعی باشند
کودک باید شاهد با هم بودنها، خوشیها و لبخندهای واقعی شما و همسرتان پس از پایان مشاجرات باشد و در حضور فرزند به لمس یکدیگر، ابراز محبت، علاقه و شوخیهای دونفره بپردازید مثلا به کودک بگویید که در کنار پدر یا مادر خود و همسرتان بماند و شما یک شام دونفره یا مسافرت کوتاه دونفره رادرکنار هم داشته باشید.
۶- هیچگاه تلاش نکنید که در مقابل فرزند بینقص باشید
کودک باید در یک محیط منطقی و واقعی رشد پیدا کند؛ بنابراین در حضور او به بحث و مجادله بپردازید اما قواعد و قوانین ذکر شده را به خاطر داشته باشید. کودک شما باید یاد بگیرید که بحث و مشاجره جزئی از زندگی هر فردی است تا برای زندگی در دنیای بیرون آمادگی داشته باشد.
۷- در فرزندتان احساس گناه ایجاد نکنید
اگر عامل دعوای شما و همسرتان، فرزندتان است مثلاً یک روش تربیتی که در قبال او برگزیدهاید و همسرتان با این روش مخالف است و شما بحث مورد نظر را در مقابل فرزندتان مطرح میکنید نوعی احساس گناه و عدم رضایت را در وجود فرزندتان ایجاد خواهید کرد. این کار شما یک نگرانی روحی را در وجود او شکل میدهد که او عامل بحث و دعوا در بین شماست. تنها در صورتی که مسائل مربوط به فرزندتان است، مشاجره را در حضور او ادامه ندهید.
منبع: The impact of parental litigation on children
بیشتر بخوانید:
خاموشی به وقت دعوای زن و شوهری
[…] تاثیر مشاجره والدین بر کودکان […]