اهمیت شیر مادر و راه های از شیر گرفتن کودک

از شیر گرفتن کودک برای بعضی از مادران کار ساده‌ای است و برای بعضی‌ها هم سخت؛ این مساله هم مثل بقیه مسائل مربوط به کودکان بسته به شرایط هر کودکی متفاوت است. بعضی از بچه‌ها خودشان کم‌کم از خوردن شیر امتناع می‌کنند و به اصطلاح از شیر می‌روند، بعضی کودکان هم تا دو سالگی و حتی بیشتر تمایل به خوردن شیر مادر دارند که در مورد این کودکان، از شیرگرفتن به دلیل عادت و وابستگی که بر اثر شیر خوردن مداوم از سینه مادر برایشان به وجود آمده کمی کار مشکلی است، اما اگر راه‌های درست و مناسب آن را بشناسیم به طور حتم در دوره از شیر گرفتن کودک صدمات کمتری از نظر روحی و جسمی هم به او و هم به مادر وارد می‌شود.

اهمیت تغذیه با شیر مادر
با دکتر منصور بهرامی، متخصص بیماری‌های کودکان درباره شیردهی و زمان و روش‌های درست از شیر گرفتن کودک مشورت کردیم، او در این‌باره می‌گوید: طول مدت شیردهی طبق آن چه که سیستم پزشکی توافق دارد، دو سال کامل است که در این دو سال، شش ماه اول «شیر» تغذیه منحصر به فرد نوزاد شیرخوار می‌شود و از شش ماهه دوم، تغذیه کمکی هم وارد برنامه غذایی کودک می‌شود که این مسأله هم خودش آدابی دارد و طبق توافق بین‌المللی زودتر و دیرتر از شش ماهگی نباید این تغذیه کمکی شروع شود.

دکتر بهرامی می‌افزاید: در شش ماه دوم سال اول تولد حتی با ورود غذای کمکی، شیر غذای اصلی است و با توجه به نام «غذای کمکی» غذا برای بچه یک کمک است و فقط در این زمان کودک یاد می‌گیرد که با قاشق غذا بخورد و غذای محکم و سفت را فرو دهد و بیشتر بحث آموزش غذا خوردن مهم است تا در حوالی یک سالگی کودک بتواند غذای سفره را بدون مشکل استفاده کند و از این به بعد یعنی در پایان یک سالگی دیگر شیر، غذای کمکی می‌شود و غذا، تغذیه اصلی کودک شناخته می‌شود و دیگر تداوم شیردهی ۳۰ درصد کالری مورد نیاز کودک را تأمین می‌کند و ۷۰ درصد کالری باقیمانده را باید با غذا تأمین کرد.

در سال دوم تولد همچون حجم معده کم است، کودک باید پنج وعده غذا مصرف کند، یعنی سه وعده غذای اصلی با خانواده بخورد و دو میان‌وعده صبح و میان‌وعده عصرش هم باید غذا باشد. در این میان هم تداوم شیر مادر در میان وعده‌های غذایی در سال دوم تولد هر‌چند ارزش غذایی بسیار زیادی ندارد، اما یک پروتئین خوب در کنار غذای بچه محسوب می‌شود و هم امنیت خاطر برای اوست.

آداب از شیر گرفتن کودک
اولین توصیه‌ای که دکتر بهرامی برای از شیر گرفتن کودک دارد این است که به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی از شیر گرفتن ناگهانی توصیه نمی‌شود و این مساله باید تدریجی باشد تا هم به کودک و هم به مادر آسیبی نرسد، زیرا قطع ناگهانی شیر باعث جمع شدن آن در سینه مادر و حتی گاهی عفونت می‌شود و همچنین مادر هم در دوران شیردهی به شیر دادن به کودک عادت می‌کند و وابستگی‌هایی برایش ایجاد می‌شود که دوری ناگهانی از آن می‌تواند برایش سخت باشد.

وی می‌افزاید: تدریجی بودن از شیرگیری به این صورت است که شما حداقل از دو ماه قبل از این‌که بخواهید کودک را به طور کامل از شیر بگیرید باید این برنامه را شروع کنید تا کودک آرام آرام به نخوردن شیر مادر عادت کند.

مادران اگر شیردهی در طول روز را به وعده‌های صبح و عصر و شب تقسیم کنند در ابتدا می‌توانند وعده صبح را حذف کنند به صورتی که اگر بچه برای شیر خوردن به سمت مادر می‌آید، مادر از شیر دادن به او طفره رود و سر او را به بازی یا خوراکی‌های دیگر گرم کند یا حتی اگر امکانش باشد برای چند ساعت در همان وعده شیر، مادر و کودک همدیگر را نبینند تا کم‌کم اول واحد صبح از برنامه روزانه کودک خارج شود و او شیر خوردن در این زمان را فراموش کند و بعد از آن باید شروع به کم کردن شیر عصر و کودک را عصرها به مهمانی و پارک ببرد تا حواسش از خوردن شیر عصر هم غافل شود و کم کم شیر عصر هم حذف شود.مهم‌ترین وعده که حذف آن هم کمی سخت‌تر از وعده‌های دیگر است شیر شب می‌باشد چون خیلی از کودکان شیرخوار بدون خوردن شیر شب نمی‌توانند بخوابند که در مورد این وعده هم مادران باید صبر و حوصله چند شبی را با کودک به اصطلاح راه بیایند و بدخلقی‌های او را تحمل کنند.

دکتر بهرامی می‌افزاید: اگر در طول روز با بچه بازی کنید و طوری برنامه‌ریزی کنید که او شب‌ها خسته باشد، می‌تواند به تدریج به خوابیدن بدون شیر هم عادت کند و اگر در طول شب هم برای شیر خوردن بیدار می‌شود می‌توانید یک دفعه به او آب بدهید و بار دیگر اگر باز هم بیدار شد او را راه ببرید تا خوابش ببرد.

دکتر بهرامی معتقد است، هنر و تدبیر «مادر» در این است که بدون این‌که خود و فرزندش صدمه روحی و جسمی ببیند کودک را از شیر بگیرد.

منبع: نشریه چاردیواری