شناخت خون دماغ و چگونگی مواجه با آن

خونریزی حاد و ناگهانی از بینی که شامل سوراخ های بینی، حفره بینی و خلف بینی است یک عارضه ساده همه گیر است که ظاهری بسیار نگران کننده دارد. بیمار با دیدن خون که از ناحیه بینی و حلق سرازیر است، بسیار وحشت زده به کلینیک یا بیمارستان مراجعه می کند. با این وجود بیش از ۹۰ درصد از بیماران که با علامت خونریزی از بینی یا خون دماغ مراجعه می کنند به سادگی توسط پزشکان درمان می شوند و واقعاً جای نگرانی وجود ندارد. علت بروز خون دماغ که معمولاً به دو دسته قدامی و خلفی تقسیم می شود بسیار متفاوت است. در بسیاری از موارد خونریزی از قسمت قدامی و سوراخ های بینی و از تیغه بینی منشأ می گردد و خون در این مواقع در قسمت جلوی بینی و از سوراخ های بینی خارج می شود. در این نواحی شبکه عروقی بسیار گسترده و در عین حال نازکی وجود دارد که خون دماغ از این ناحیه منشأ می گیرد ولی در خون دماغ های با منشأ خلفی بیشتر خون در ناحیه حلق ظاهر و از دهان خارج می شود. به طور متوسط از هر ۷ نفر یک نفر دچار خون دماغ می شود و مرگ و میز ناشی از خون دماغ بسیار نادر است و تنها به دلیل شدت خونریزی و از دست دادن حجم زیاد خون احتمال خطر وجود دارد.

چگونه می توانیم قبل از مراجعه به پزشک خون دماغ را کنترل کنیم؟
۱- ابتدا تمام قسمت نرم بینی را بین دو انگشت شست و اشاره میفشاریم.
۲- در حالی که فرد به آرامی به سمت جلو متمایل است، سر را به سمت جلو خم می کنیم تا از ورود خون به سینوس ها و دستگاه تنفسی فوقانی جلوگیری نموده مانع از خطر اسپاسم راه های تنفسی شویم (این موضوع بر خلاف ایده عمومی مبنی بر خم کردن سر به عقب است).
۳- حداقل ۵ دقیقه این کار را ادامه می دهیم و اگر لازم باشد می توان چند بار این کار را انجام داد.
۴- آرام می نشینیم و حتما سر را بالاتر از قفسه سینه قرار میدهیم. هرگز نمی خوابیم و یا طاق باز دراز نمی کشیم و یا سر را بین پاهای خود قرار نمی دهیم و خم نمی شویم.
۵- روی بینی و گونه ها کمپرس سرد قرار میدهیم.

پس از کنترل خونریزی و جهت جلوگیری از عود مجدد آن موارد زیر را رعایت می کنیم:
– در خانه استراحت نموده و هنگام استراحت زاویه سر نسبت به تنه حدود ۴۵ درجه باشد
– فین نمی کنیم و فشار به ناحیه سر و صورت نمی آوریم
– اگر عطسه داریم، با دهان باز انجام می دهیم
– غذاهای ملین و در صورت لزوم داروهای ملین مصرف می کنیم
– هیچ وسیله سنگین و بزرگی را حمل نمی کنیم
– هرگز سیگار نمی کشیم
– غذاهای کم حجم، نرم و سرد مصرف می کنیم و ۲۴ ساعت هیچ گونه مایعات گرم مصرف نمی کنیم
– هیچ گونه دارویی مصرف نمی کنیم که به اختلال انعقادی منجر می شود مانند آسپیرین، بروفن، پلاویکس و غیره
– در صورت بروز خونریزی از فین کردن، تمام خون و یا لخته ها را خارج کرده و سپس کمپرس را انجام می دهیم و به پزشک مراجعه می کنیم.

منبع: روزنامه سلامت- شماره ۲۲۵