کبد چرب باعث چه بیماری‌هایی می‌شود؟
بیماری کبد چرب، نوعی چربی موجود در سطح و یا داخل کبد است که می‌تواند به بدن آسیب برساند و منجر به عوارض جدی شود. عوامل خطر شامل: چاقی، رژیم غذایی پرچرب، مصرف زیاد الکل و دیابت است. در اکثر موارد به افراد مبتلا به کبد چرب یک رژیم خاص تغذیه‌ای سرشار از سبزیجات در کنار ورزش منظم و کنترل وزن و در صورت لزوم رژیم کاهش وزن داده می‌شود.
جایگاه کبد و نقش آن
کبد که در قسمت بالا و راست شکم قرار دارد بزرگترین عضو داخلی اندام‌های بدن است و از جمله وظایف اصلی آن حذف سموم و دریافت مواد مغذی از مواد غذایی و پردازش آن است که قبل از انتقال خون به هر جای دیگری از بدن، از طریق کبد پاکسازی و فیلتراسیون شده و روانه سایر اندام‌ها می‌گردد.
استئاتوز؛ بیماری کبدی ناشی از کبد چرب
استئاتوز بیماری کبد چرب، ایجاد چربی اضافی در سلول‌های کبدی است و در کشورهایی شایع است که سبک غذایی و زندگی آنها بر پایه مصرف بیش از حد غذاهای آماده، نیمه آماده و فست فودی رستورانی است، به طوری که از هر ۱۰ نفر حدود ۱ نفر مبتلا به این بیماری هستند. این طبیعی است که کبد حاوی مقادیر اندکی چربی باشد اما اگر چربی کبد، بیش از ۱۰ درصد از وزن کبد را تشکیل دهد بنابراین فرد دچار کبد چرب است که ممکن است عوارض و بیماری‌های جدی‌تری را ایجاد کند.
بیماری استئاتوهپاتیت
کبدی که چربی زیادی را در خود رسوب دارد ممکن است آسیب خاصی نبیند و تا مدت‌ها عارضه جدی ایجاد نکند، اما گاهی اوقات چربی اضافی، منجر به التهاب کبد شده که با نام پزشکی استئاتوهپاتیت شناخته شده و باعث آسیب جدی به کبد می‌شود.
بیماری استئاته الکلی
در افراد الکلی این بیماری با نام استئاتو الکلی معروف است که التهاب ناشی از سوء مصرف الکل و التهاب کبدی الکلی است.
بیماری استئاته غیر الکلی یا نش Nash
اگر فردی الکلی نبوده باشد این بیماری در او با نام استئاته هپاتیت غیر الکلی یا Nash نام می‌گیرد.
بیماری سیروز کبدی
کبد ملتهب ممکن است با گذشت زمان سخت و سنگی شود این بیماری که سیروز نامیده می‌شود بسیار جدی بوده و اغلب منجر به نارسایی کبدی می‌گردد. Nash یکی از علت‌های اصلی سیروز کبدی است.
بیماری‌های پوستی ناشی از کبد چرب
بیماری‌های کبدی می‌توانند با بروز برخی عوارض پوستی و ایجاد بیماری‌های پوستی در فرد همراه شوند. اگر کبد به درستی عمل نکند و همچنین متابولیسم چربی و کلسترول در خون به درستی صورت نگیرد منجر به امراض پوستی و سیاهی و تیرگی پوست صورت می‌شود. پوست آیینه کبد است، هرچه که در کبد می‌گذرد در پوست نمایان می‌شود. بسیاری از آکنه‌ها و جوش‌های شدید و ناگهانی و تیرگی‌های پوست صورت به دلیل مشکلات کبدی است. سیروز کبدی (تخریب تدریجی کبد) نیز عارضه شدیدی در پوست صورت ایجاد می‌کند و منجر به تیره و سیاه شدن پوست فرد می‌گردد زیرا در تخریب سلول‌های کبدی سمومی ترشح می‌گردد که خون را دچار سیاهی و اختلال نموده و باعث خفگی خون و تیرگی آن می‌شود که به آن “خون سوخته” نیز می‌گویند، همین خون به صورت و پوست رسیده و آن را تیره می‌کند.
لکه‌های بارداری ناشی از بیماری کبدی
تغییرات هورمونی بدن زن باردار، قرص‌های حاملگی یا دوران حاملگی روی کبد اثر نامطلوب می‌گذارند و فشار مضاعفی به آن وارد می‌آورند این فشارها رسوباتی را در کبد ایجاد می‌کنند که مانع از ترشح صفرا می‌شوند و همین عامل منجر به ایجاد لکه‌های بارداری در دوران بارداری می‌گردد.
علت بیماری کبد چرب چیست؟
دریافت کالری اضافی باعث رسوب چربی در کبد می‌شود، هنگامی که کبد به طور معمول چربی‌ها را پردازش و تجزیه نکند چربی زیادی در کبد و یا در سطح آن رسوب می‌کند. افراد در صورت داشتن شرایط دیگری مانند چاقی، دیابت و یا تری گلیسیرید بالا به کبد چرب مبتلا می‌شوند. سوء مصرف الکل، کاهش سریع وزن و یا حتی سوء تغذیه نیز ممکن است باعث کبد چرب شود با این حال برخی از افراد حتی اگر هیچ یک از شرایط گفته شده را نداشته باشند، ممکن است کبد چرب داشته باشند.
عوامل خطرآفرین در بیماری کبد چرب
بیشتر مبتلایان به بیماری کبد چرب میانسالان و افراد با اضافه وزن هستند اما همه بیماران اینگونه نیستند. عوامل خطرآفرین که بیشتر با بیماری کبد چرب مرتبط هستند عبارتند از:
– اضافه وزن (شاخص توده بدنی ۲۵ تا ۳۰)
– چاقی (شاخص توده بدنی بالای ۳۰)
– دیابت
– افزایش سطح تری گلیسیرید
چه بیماری‌هایی منجر به کبد چرب می‌شوند؟
سندروم متابولیک و بیماری کبد چرب
بسیاری از محققان بر این باورند که سندروم متابولیک خوشه‌ای از اختلالات کبدی است که خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد و همچنین نقش مهمی در ایجاد کبد چرب ایفا می‌کند.
علائم و نشانه‌های سندروم متابولیک عبارتند از:
– چاقی شکمی، چاقی اطراف شکم و کمر
– فشارخون بالا
– افزایش یک تا چند سطحی غیرطبیعی
– افزایش سطح گلیسیرید
– چربی خون یا سطح پایین کلسترول و لیپوپروتئین باچگالی بالا HDL کلسترول خوب
– مقاومت در برابر انسولین هورمونی که در تنظیم مقدار قند خون کمک می‌کند.
از این میان مقاومت به انسولین ممکن است مهمترین محرک ایجاد بیماری کبدی Nash باشد. از آنجا که این بیماری می‌تواند تا مدت‌ها بدن فرد را درگیر کند عامل مهاجم دیگری به کبد مانند عفونت باکتریایی یا ناهنجاری هورمونی ممکن است باعث از بین رفتن کبد یا سیروز شود.
چگونه کبد، چرب می‌شود؟
هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چگونه یک کبد چرب می‌شود اما ممکن است چربی از قسمت‌های دیگر بدن به کبد رسیده و در آن جمع شود یا ممکن است کبد شما مقدار چربی بیشتری از روده شما جذب کند. یکی دیگر از دلایل احتمالی این است که کبد توانایی تغییر چربی برای دفع و جذب را ندارد، با این حال خوردن غذاهای فست فودی و چرب به تنهایی عامل ایجاد کبد چرب نیست.
علائم کبد چرب
بیماری کبد چرب به تنهایی علامتی ندارد بنابراین افراد ممکن است تا سالها متوجه کبد چرب در خود نشوند و به دلایل دیگری آزمایشات پزشکی تکمیلی انجام دهند و متوجه کبد چرب در خود شوند. بیماری کبدی Nash می‌تواند تا سالها ذره ذره کبدتان را خورده و از بین ببرد اما شما متوجه آن نشوید و هیچ گونه علامتی ایجاد نکند اما اگر این بیماری وخیم‌تر شود علائمی همچون خستگی زیاد، کاهش وزن، ناراحتی شکمی، ضعف و گیجی ایجاد کند.
منبع: Causes of fatty liver disease
مطالب مرتبط:
کبد چرب چیست؟
[…] مطالب مرتبط: کبد چرب باعث چه بیماری‌هایی می‌شود؟ […]