قانون با مزاحم‌های خیابانی چه برخوردی می‌کند؟

ابه وجودشان عادت کرده‌ایم. به وجود مردان بیکار و بیماری که در خیابان‌ها مزاحم‌مان می‌شوند. سر‌راهمان را می‌گیرند و حرف‌های رکیک می‌زنند.درخواست‌های نامربوط می‌کنند و گاهی اوقات حرکاتی انجام می‌دهند و رفتارهایی دارند که شرم‌مان می‌آید برای کسی تعریف کنیم. بیشتر اوقات کسی که مزاحم‌مان شده را پنهان می‌کنیم و جرأت نداریم ماجراهای خیابان را برای آدم‌های توی خانه تعریف کنیم. از ترس عصبانیت بیش از حد مردهای خانه یا ایجاد محدودیت در زندگی خودمان… با همه این حرف‌ها اما قانون ما در مقابل این مزاحم‌ها ساکت ننشسته است. راهکارهایی در نظر دارد و مجازات‌هایی در نظر گرفته است.

صبا نوزده ساله است. مادرش می‌گوید دختر سر به راهی است. در زندگیش از خانه به مدرسه رفته و حالا هم مستقیم به دانشگاه. اما این روزها مشکلی دارد. پسری که مرتب مسیرش را سد می‌کند و از او درخواست دوستی می‌کند. پسری که در خور‌ شأن و شخصیت صبا نیست و به درد او نمی‌خورد. صبا خودش هم از وضع پیش آمده ناراحت است و هر روز با عذاب و استرس به دانشگاه می‌رود.

خانواده روشنفکر
«ما خانواده روشنفکری هستیم خانوم وکیل. به انتخاب‌های بچه هایمان احترام می‌گذاریم. مورد مزاحمت را خود صبا مطرح کرد. گفت با این پسر هیچ سنخیتی ندارد و با اینکه بارها دست رد به سینه‌اش زده است دست از سرش بر نمی‌دارد. اول به برادر بزرگترش گفت که با او از همه بیشتر احساس نزدیکی دارد. برادرش با ما مطرح کرد. برادرش اول گفت خودش برود و مستقیم وارد عمل شود و حق پسر مزاحم را کف دستش بگذارد اما بعد با پدرش به این نتیجه رسیدیم که پیش شما بیاییم و از راه قانونی اقدام کنیم. می‌خواهیم از دست این مزاحم خلاص شویم اما نمی‌دانیم قانون برای ما راهی در نظر گرفته یا باید به شیوه‌های سنتی عمل کنیم؟» برایش توضیح می‌دهم که دقیقاً جای درستی آمده چون قانون از صبا حمایت می‌کند. فقط کافی است که از برنامه آن باخبر باشد.

زندانیان بی‌گناه
به مادر صبا تبریک گفتم به خاطر تصمیم درست و منطقی‌ای که گرفته‌اند. چه بسا آدم‌های بیگناه که به خاطر درگیری با همین مزاحم‌های نوامیس و ایراد ضرب و جرح به زندان می‌افتند و نه تنها با این کار از دست مزاحم خلاص نمی‌شوند بلکه مزاحم را وقیح‌تر و پررو‌تر می‌کنند چون ناچارند برای گرفتن رضایت از مزاحم باج دهند و او را راضی به گذشت کنند حتی مواردی داشته‌ایم که همین نزاع‌های ناموسی منجر به قتل شده است و سر برادر خوب و مهربان بالای دار می‌رود. طبق قانون هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی‌علیه شود، در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم، صیانت و امنیت جامعه باشد، به ۲ تا ۵ سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه، مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.در مواردی دیگر نیز ممکن است علاوه بر دیه، مرتکب ضرب وجرح به تعزیر نیز محکوم شود. یکی از این موارد وقتی است که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود، اما آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد. در این صورت، مرتکب به ۳ ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این، هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه کنند، در صورتی که این نزاع دسته‌جمعی منتهی به ضرب وجرح شود، هر یک از شرکت‌کنندگان در نزاع، حسب مورد، به حبس از ۳ ماه تا یک سال محکوم می‌شوند.اما اگر از طریق قانون اقدام کنیم هم مزاحم بشدت می‌ترسد و هم تنبیه می‌شود که با دختر دیگری چنین بازی‌ای نکند.

امنیت و بانوان
برای مادر صبا توضیح می‌دهم که: «آزادی روان که مانند آزادی تن و جسم، یکی از موهبت‌های الهی و از آزادی‌های مهم فردی و مدنی محسوب می‌شود، عبارت است از اینکه هر کسی در محدوده قوانین و نظامات اجتماعی بتواند آزادانه و به میل خود، به انجام دادن یا ترک کارهای متعارف مربوط به زندگی اجتماعی خود اقدام کند و هیچ شخصی بی‌دلیل متعرض و مزاحم وی نشود.میزان امن بودن یک جامعه را اصولاً می‌توان از مقدار امنیتی که زنان در آن جامعه احساس می‌کنند دریافت کرد. باید در نظر داشته باشیم که هدف از وضع قوانین در هر جامعه‌ای، حفظ حقوق و آزادی‌های افرادی است که آن اجتماع را تشکیل داده‌اند و به تجربه ثابت شده است که تأمین منافع افراد و حفظ مصالح جامعه، در سایه احترام به حقوق و آزادی افراد آن فراهم خواهد شد. به همین دلیل، امروزه قانون به‌عنوان مظهر قدرت اجتماعی، وسیله‌ای برای جلوگیری از هر گونه تصادم و تجاوز به حقوق فردی و اجتماعی است و همین امر دلیلی می‌گردد بر اینکه خودمان به هیچ وجه سر خود تصمیم نگیریم و به قوانین و مقررات پایبند باشیم.همیشه سعی قانونگذار بر این است که با وضع و اجرای صحیح قانون، حقوق و آزادی‌های افراد جامعه را در حد اعلای خود حفظ کند همچنین از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه که اطفال و بانوان هستند نیز حمایت کنند.

مزاحم از دید قانون
قانونگذار ایران جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان در اماکن عمومی را یکی از مصادیق «جرایم علیه آزادی روان‌ اشخاص»، به طور مستقل در قوانین جزایی قابل تعقیب و مجازات اعلام کرده است.مزاحم ناموس در قانون تعریف مشخص دارد و اینگونه نیست که بر هر فردی بتوان انگ مزاحمت زد و او را به دست قانون سپرد. اگر فردی با حرکات و اعمال توهین‌آمیز خود موجبات هتک حرمت زن یا کودک را فراهم کند مجرم است.بله طبق قانون مزاحم کسی است که با حرکات و اعمال توهین‌آمیز خود موجبات هتک حرمت زن یا کودک را فراهم کند، ‌مثل اینکه مصرانه آنها را در معابر و اماکن تعقیب کند، اما با وجود اعتراض و ابراز تنفر بانو یا کودک از عمل تعقیب‌کننده، او توجهی نکند و همچنان به این عمل خود ادامه دهد. منظور از «اماکن عمومی» محل‌هایی است که در ساعاتی از شبانه‌روز برای رفت و آمد اشخاص دایر و آماده باشد، مانند ادارات دولتی، بازار، نمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها، مسافرخانه‌ها، ‌قهوه‌خانه‌ها، کافه‌قنادی‌ها و ‌اتوبوس‌ها. بنابراین توهین و مزاحمت در اماکن خصوصی، مانند منزل و مسکن اشخاص، هر چند علنی و با حضور شهود صورت گیرد، مشمول حکم این ماده قانون مجازات اسلامی نخواهد بود.

شرایط تحقق جرم
در ارتکاب همه جرایم وجود قصد یا نیت بدخواهانه و قصد مزاحمت لازم است. اینکه صرفاً مردی با ما مسیر طولانی هم مسیر باشد و قصد مزاحمت نداشته باشد مصداق جرم مزاحمت نیست.اما نکته مثبت اینکه ایجاد مزاحمت یا توهین به بانوان و کودکان در معابر و اماکن عمومی از جرایم عمدی است. بنابراین وجود قصد مجرمانه برای وقوع عمل توهین‌آمیز یا ایجاد مزاحمت از طرف مرتکب مفروض خواهد بود و نیازی به اثبات ندارد. البته اثبات خلاف این موضوع از سوی متهم، موجب رفع مسئولیت کیفری او خواهد شد. این جرم لزوماً به دو صورت قابل تحقق خواهد بود:یکی ایجاد مزاحمت‌ و تعرض نسبت به اطفال و بانوان در معابر یا اماکن عمومی و دیگری ارتکاب عمل توهین‌آمیز در یکی از این دو محل نسبت به اشخاص مذکور.

محل ارتکاب جرم
برای اینکه این عمل دقیقاً مصداق جرم «مزاحمت برای بانوان و اطفال» تلقی شود، محل وقوع آن باید اماکن عمومی یا معابر باشد.
«معابر» عبارت از محل‌هایی است که رفت و آمد در آنها در همه اوقات شبانه‌روز برای عموم مردم آزاد است، مانند کوچه‌ها، خیابان‌ها، میدان‌ها و بزرگراه‌های داخل یا خارج شهرها.
حضور داشتن یا نداشتن شهود برای تحقق جرم در این معابر شرط نیست.
هرگاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص بویژه بانوان ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، به حبس از یک تا شش ماه محکوم می‌شود.

قربانی جرم
در جرم اهانت و تعرض به بانوان و کودکان، فقط افراد جنس مؤنث و کودکان قربانی جرم تلقی می‌شوند. ایجاد مزاحمت و توهین به مردان در معابر و اماکن عمومی مشمول حکم این ماده نخواهد شد. به نظر می‌رسد که علت این موضوع ناتوانی کودکان در دفاع از خود و رعایت موازین اخلاقی و طبیعت حساس و ظریف زنان باشد که از نظر شرعی و عرفی، وجوب این نگاه را توجیه می‌کند.

توهین چیست؟
معیار و ضابطه‌ تشخیص عملیات توهین‌آمیز و مزاحمت مخالف شئون و حیثیت طرف جرم، عرف و عادت رایج در محل وقوع جرم است.
بر اساس این عرف و عادت، دادگاه حرکات و الفاظ مخالف شئون و مزاحمت برای بانوان و اطفال را احراز خواهد کرد.

مجازات
مادر صبا می‌پرسد که حالا مجازات چنین جرمی چیست و آیا قانونگذار برای این جرم مجازات در خور توجهی در نظر گرفته است یا نه؟ برایش توضیح می‌دهم که: «در قوانین، ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال در معابر و اماکن عمومی، با دو شیوه زیر مجازات می‌شود:
حبس: از ۲ تا ۶ ماه
شلاق: تا ۷۴ ضربه

اما اگر این جرم در نتیجه توطئه قبلی و دسته‌جمعی واقع شود، هر یک از مرتکبان به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهند شد.پس مجازات خوب و قابل توجهی در نظر گرفته شده است. مادر صبا شنیده است که در کشور ما مجرمان براحتی با توسل به خلأهای قانونی به راحتی از زندان‌ها آزاد می‌شوند. برایش توضیح می‌دهم که راه‌هایی برای آزادی هست اما هیچ کدام خیلی آسان نیست:
گذشت شاکی می‌تواند به ‌عنوان یکی از علل تخفیف مجازات متهم مؤثر باشد. حتی با گذشت شاکی، تعقیب یا اجرای مجازات متعرض متوقف نخواهد شد. دادگاه می‌تواند اجرای تمامی یا قسمتی از مجازات را با رعایت شرایط زیر از ۲ تا ۵ سال معلق کند:
محکوم‌علیه سابقه محکومیت قطعی به مجازات حد قطع یا نقص عضو، حبس بیش از یک سال در جرایم عمدی و جزای نقدی به مبلغ بیش از ۲ میلیون ریال نداشته باشد و دوبار یا بیشتر به علت جرم‌های غیرعمدی با هر میزان مجازات، ‌محکومیت قطعی نیافته باشد.

دادگاه با ملاحظه وضع اجتماعی و سوابق زندگی محکوم‌علیه و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم شده است، اجرای تمامی یا قسمتی از مجازات را مناسب نداند.
نکته مهم دیگر اینکه: جرم مجازات و تعرض به بانوان و کودکان در معابر و اماکن عمومی جزء جرایم دارای حیثیت عمومی است. یعنی گذشت شاکی فقط می‌تواند به‌عنوان یکی ازعلل تخفیف مجازات یا تبدیل آن به نوع دیگری که مناسب‌تر به حال متهم باشد مورد استناد دادگاه قرار گیرد.

نمونه شکواییه
بسمه تعالی
ریاست محترم دادگستری ……….(مجتمع قضایی)
با سلام،
احتراماً، به استحضار عالی می‌رساند:
۱- اینجانبه ………..(شاکیه دعوی) در تاریخ ………. در پارک ……… واقع در …………. مشغول قدم زدن و گذراندن اوقات فراغت خویش بودم.
۲- در آن هنگام فردی به نام آقای ….. (مشتکی عنه) به بهانه موضوع خواستگاری عالماً و عامداً و با دارا بودن سوء نیت، مرتکب اعمال و حرکات ناشایست و غیراخلاقی شد. به نحوی که اعمال مزاحمت و هتک حرمت اینجانبه را فراهم آورد.
۳- لذا نظر به مراتب یاد شده و استناد به ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب سال ۱۳۷۵ تقاضای رسیدگی و تعقیب و مجازات مشارالیه را دارم.
با تقدیم احترام برای دانلود و رد این مطلب کلیک کنید
نام و نام خانوادگی (شاکیه)
امضاء/ آدرس/ شاکیه / آدرس مشتکی عنه

مطالب مرتبط:
اختیارات قانونی زن‌ ها در اداره اموال و دارایی هایشان

آشنایی با اقدامات قانونی برای تغییر نام

آیین نامه‌ سقط جنین و شرایط قانونی بودن آن

منبع: مجله ایران بانو

امتیاز دهید: post
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

1 نظر
  1. عبداله می‌گوید

    پس چرا این قانون برای ۲ پسر آبادانی اجرا نشد ؟ چون پسر ورزشکار بودند یا از آنها زیر میزی گرفتین و آزادشان کردین ؟ این قانون هم همیشه برای طبقه ضعیفه!

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.